Onze vrouw in Rome: het kunstenaarsparadijs

Vanaf het midden van de zeventiende eeuw ontwikkelde zich een nieuw idee in Europa: welgestelde jongeren zouden als onderdeel van de opvoeding een reis door Europa moeten maken, langs alle culturele hoogtepunten. Vooral de Engelse, en later de Amerikaanse, jongemannen maakten hier gebruik van. Het hoogtepunt van deze reis lag toch voor velen wel in Italië. En dan voornamelijk in Rome (naast natuurlijk steden als Venetië en Napels). Het doel van de meeste reizen was de verschillende kunststijlen van de grote meesters uit eerste hand te zien en natuurlijk om de ruïnes uit lang vervlogen tijden te bestuderen.

Nu moet ik eerlijk zeggen dat het ook absoluut iets heeft om door de stad te lopen en het nalatenschap van de grootste kunstenaars te aanschouwen. Om over het Sint Pieterplein te lopen dat door Bernini is ontworpen of om zijn olifantje te zien aan de achterkant van het Pantheon. Een absolute aanrader is het werk van Andrea Pozzo in de Sant’Ignazio kerk: de schildering op het plafond van de kerk is zo gemaakt dat het meebeweegt als je loopt vanaf het centrale punt in de schildering.

Rome kent een rijke geschiedenis van kunstenaars en artiesten. Mede door de patronage die ontstond tijdens de Renaissance kregen veel kunstenaars de kans om hun talenten te laten zien.

Vaak werden deze kunstenaars in patronage genomen door de rijke inwoners van de stad. Deze patronen wilden hun rijkdom tentoonstellen in hun huis door middel van schilderingen en extravagante decoraties. Nog steeds zijn deze uitingen te bewonderen in de vele palazzi die de stad rijk is. Maar Rome is zeker niet alleen maar een stad van humanistische of barokke kunstenaars. Ook de moderne kunsten vinden haar weg in de stad.

Als je de Via Del Corso afslentert kom je in het voorbijgaan kunstenaars (in spe) tegen die aan de straatkant hun net gemaakte werk exposeren of zelfs nog bezig zijn het volgende werk te maken. Het maken van krijttekeningen, werken met vuur en lakverf en het schilderen van pittoreske aquarellen zijn maar enkele voorbeelden van de verschillende technieken die worden geshowd in de hele stad. En met al het publiek dat deze kunstenaars aantrekken is er geen gebrek aan belangstelling.

Naast deze zelfvoorzienende kunstenaars zou je kunnen zeggen dat er tegenwoordig nog steeds een vorm van patronage wordt toegepast in de kunsten. Op de tientallen academies die de stad rijk is, worden vaak zogeheten artist-in-residence aangesteld. Deze kunstenaars krijgen een eigen studio en atelier om te werken. Een van de bekendste academies die dit doet in Rome is de Académie de France à Rome – Villa Medici, die in een voormalige palazzo van de familie Medici zit. Per jaar krijgt deze academie bijna 600 aanmeldingen van kunstenaars die een project hebben bedacht.  Rome is voor hen dé plek om het uit te voeren. Naast de Franse Academie is er op het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome sinds dit jaar ook een artist-in-residence die ervoor moet zorgen dat er meer kruisbestuiving komt tussen de kunsten en de wetenschap.

Toegegeven, er is ook echt geen betere plek om artistieke aspiraties te ontwikkelen dan in Rome. Omgeven door zoveel verschillende kunststijlen: van oude Romeinse en Etruskische portretten en sculpturen tot de moderne werken in het MAXXI (Museo Nazionale delle Arti del XXI Secolo), vormt deze stad een absolute inspiratiebron voor kunstenaars.

Cornalijn Meinders (1992) is student Geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Momenteel is zij bezig met een specialisatie in de richting van Oude Geschiedenis. Voor de periode augustus 2015 tot januari 2016 neemt zij deel aan het Erasmus programma en studeert momenteel aan de universiteit Università degli Studi di Roma “La Sapienza”.