In de periode 1850-1873 raakte de Nederlandse koopvaardijvloot in verval. Als reactie op deze zorgwekkende ontwikkeling sloeg in Den Haag een zestal Kamerleden alarm. Onder leiding van Johannes Tak van Poortvliet dienden zij bij de Tweede Kamer een voorstel in tot het houden van een parlementaire enquête, de Scheepvaartenquête. Dit onderzoek had drie doelen. Ze […]
Longread: Wessel Toonen, Een oeroude strijd of Sovjetbeleid? De oorsprong van het Nagorno-Karabach conflic
In augustus 2014 liepen de spanningen tussen Armenië en Azerbeidzjan over de betwiste enclave Nagorno-Karabach hoog op. Twaalf Azerbeidjaanse soldaten en drie Armeniërs kwamen om bij gevechten in het gebied. Rusland moest tussenbeide komen om beide landen tot kalmte te manen. Nagorno-Karabach staat al sinds 1994 onder controle van etnische Armeniërs.[[1]] Dergelijke incidenten zijn uitwassen […]
Longread: Frank van Doorn & Pim hoff, Het verdelen van de Duitse taart. De annexatie van Duits grondgebied, 1945-1949
“Dit is boer Geradts uit Maasbrêe… Hij ploegde, wijl God wilde dat de boer zal ploegen. Toen raakte zijn ploeg een Duitsche mijn. (…) Voortaan moeten zijn vrouw en zijn acht kinderen gebrek lijden. (…) De Staat die voor hen zou moeten zorgen is arm en berooid. Ook daar is de Duitsche roover schuldig aan […]
Longread: Heleen Blommers, De macht van publieke opinie: waarom federale anti-lynchwetgeving niet tot stand kwam
Op 13 juni 2005 verontschuldigde de Amerikaanse Senaat zich voor hun rol in het ontbreken van federale anti-lynchwetgeving. In de eerste helft van de twintigste eeuw werd er flink gelobbyd voor deze wetgeving door verschillende anti-lynchbewegingen. De belangrijkste was de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP). Ondanks deze sterke lobby is federale […]
Longread: Gijs Dreijer, Globalisering als vroegmodern fenomeen? Privéhandel binnen de VOC in een globaliserende wereld
Historici en andere wetenschappers debatteren al jaren over het fenomeen ‘globalisering’, haar ontstaansgeschiedenis, en de definitie ervan.[1] Sommigen, zoals Williamson en O’Rourke, menen dat globalisering een concept is dat pas in de negentiende eeuw ontstond, terwijl anderen, zoals Held, Goldblatt, McGrew en Perraton, menen dat globalisering al sinds de Romeinse tijd bestaat.[2] Een meer genuanceerde […]
Longread: Yannicke Goris, De CPN en de strijd tegen Apartheid
Ik loop door Amsterdam. Het is kwart voor elf, dus ik moet opschieten om mijn afspraak te halen. Om 11.00 uur ontmoet ik Bart Luirink, journalist en hoofdredacteur van het Zuidelijk Afrika Magazine (ZAM), voor een interview over zijn werkzaamheden bij de anti-Apartheid beweging en de Communistische Partij zo’n vier decennia geleden. De laatste weken […]
Longread: Anne van der Sanden, Ravensbrück in interviews
Geschiedenis wordt traditioneel voornamelijk beoefend aan de hand van schriftelijke bronnen. Historisch onderzoek kan echter ook worden uitgevoerd met behulp van interviews. Dit staat bekend als Mondelinge Geschiedenis. Een voorbeeld hiervan is mijn onderzoek naar concentratiekamp Ravensbrück. “Ravensbrück heb ik een vreselijk kamp gevonden. Want daar zagen we mensen die geen mensen meer waren. […]
Longread: Rick Tazelaar, Waarom Willem Mengelberg? Kanttekeningen bij de biografie over een dirigent
De Nederlandse dirigent Willem Mengelberg was geen nationaalsocialist en werd niet gedreven door een politiek-ideologische overtuiging. Toch dirigeerde hij gedurende de jaren dertig van de vorige eeuw in nazi-Duitsland en zette hij zijn werkzaamheden als chef-dirigent van het Concertgebouworkest tijdens de Duitse bezetting voort. De dirigent die in Nederland decennia lang was beschouwd als een […]
Longread: Danny Turk, A Great Game at Sea: het veiligheidsdilemma in de Indische Oceaan
The Great Game, beroemd gemaakt door de Britse auteur Rudyard Kipling in zijn boek Kim, is een nooit officieel uitgeroepen oorlog tussen Rusland en het Britse Rijk in de negentiende eeuw over de controle over de uitgebreide woestijnen en bergketens die hun koloniale Aziatische rijken scheidden. In dit diplomatieke spel probeerde Rusland toegang te krijgen […]
Longread: Wessel Toonen, ‘We stonden erbij maar wilden niet kijken: de internationale gemeenschap in Rwanda’
In 1994 was de wereld getuige van een vreselijk drama in het Oost-Afrikaanse land Rwanda. De moord op Hutu president Habyarimana vormde het startschot van een genocide die zich richtte tegen de Rwandese Tutsi bevolking. Gewapend met kapmessen trokken extremistische Hutu milities bijna honderd dagen door het land en lieten ze een bloederig spoor van […]