Een verhaal van overleven
In januari staan we stil bij het gegeven dat Auschwitz 70 jaar geleden werd bevrijd. In het kader van Holocaust Memorial Day organiseren Jonge Historici en het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies op vrijdagavond 23 januari een historisch programma over de overlevenden die terugkeerden naar Amsterdam. We volgen het verhaal van terugkerende slachtoffers, waarbij we stil zullen staan bij de onzekerheden van hun lot in de jaren 40-43, het begin van de lange tocht huiswaarts en bij thuiskomst in onze hoofdstad.
Na de bevrijding volgde voor de overlevenden de lange tocht huiswaarts. Zo kwam Otto Frank in 1945 weer terug in Amsterdam nadat hij via Odessa en Marseille had moeten omreizen. Zijn verhaal is niet uniek. Zoals hem waren er velen, die een reis begonnen vol onzekerheden over het lot van hun familie, vrienden en kennissen. Niemand wist wat hen te wachten stond bij thuiskomst.
Wat troffen ze aan in de hoofdstad? En hoe ging deze hoofdstad op haar beurt weer om met het accepteren en omarmen van de mensen die de hel op aarde hadden meegemaakt? Deze terugkeer was niet altijd vrij van controverse: het Monument van Joodse Erkentelijkheid aan de Weesperstraat of de recent ontdekte Erfpachtzaak zijn daar goede voorbeelden van.
Kom op vrijdagvond 23 januari luisteren naar de verhalen van jonge historici, omlijst door poëzie en muziek.
Programma
Het programma bestaat uit drie onderdelen:
- Tijdens de oorlog
Welke verwachtingen leefden er bij joden over hun toekomst ten tijde van de Tweede Wereldoorlog?
Laurien Vastenhout (1991) studeerde Holocaust and Genocide Studies aan de Universiteit van Amsterdam en rondt momenteel een onderzoeksmaster Geschiedenis af. Aan de hand van interviews uit de USC Shoah Foundation collectie, schreef ze een scriptie over de inschattingen die Joden maakten van hun toekomstperspectieven tijdens de oorlog.
- Terugkeer uit de kampen
De kampen waren bevrijd. En toen? Hoe verliep de terugtocht? Welke problemen kwamen hierbij kijken en welke rol speelde een organisatie zoals het Rode Kruis hierbij?
Regina Grüter (1953) is verbonden aan het NIOD, waar ze onderzoek doet naar het functioneren van het Rode Kruis tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hiervoor was ze hoofd van de afdeling Oorlogsnazorg bij het Nederlandse Rode Kruis, dat vragen van nabestaanden over oorlogslachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog onderzoekt.
- Thuiskomst
Hoe werd er omgegaan met teruggekeerde oorlogsslachtoffers?
Lauren Heida (1991) is bezig met een onderzoeksmaster Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Als onderzoeksassistent bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) onderzoekt ze de ‘erfpachtkwestie’: na de oorlog teruggekeerde Joden moesten een renteboete betalen voor het niet tijdig betalen van de zogenaamde erfpachtcanon.
Bovenstaand programma wordt aangevuld met voordrachten door Hinke Piersma (dagboekfragmenten) en Marc Heijboer (poëzie, in combinatie met historische beelden).
De presentatie wordt verzorgd door Eveline van Rijswijk.
Locatie: Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Herengracht 380, Amsterdam Datum: 23 januari 2015 – 17:00 tot 19:00
16.45 inloop
Toegang: gratis
*** KAARTEN UITVERKOCHT ***