In februari spraken we, het evenemententeam van Jonge Historici, voor het eerst met het Stadsarchief over een eventuele samenwerking tijdens de EuroPride. De insteek was toen een kleine bijeenkomst, wellicht zouden we wat archiefmateriaal laten zien en dan zouden we wel merken hoe het verder zou lopen. Dat verloop ging niet zoals we dachten.
Een week voor het evenement kregen we te horen dat we vanwege enorme belangstelling naar een grotere zaal gingen, en zo bevonden wij ons op woensdag 27 juli in de Koningszaal van het Stadsarchief. Onder de strenge blik van de portretten van Willems I,II,III en Wilhelmina mochten we ons verhaal doen.
Student Kunstgeschiedenis Guido Leguit meldde zich namens ons als onderzoeker bij het Archief en hij kreeg de ruimte om zijn gedachtes over ‘Queering the Archive’ los te laten. Guido was ook onze eerste spreker:
‘’In mijn ogen speelt Queering the Archive een belangrijke rol bij de normalisering van niet-heteroseksualiteit. Het draagt bij aan het doen verdwijnen van stereotypen en een diepere vorm van awareness kweken. Het gaat verder dan de zo dankbaar gekweekte awareness waar bijvoorbeeld de Gay-Pride voor gezorgd heeft. Het gaat om een awareness op een intellectueel vlak.
Queering the Archive geeft de mogelijkheid je te verdiepen in de geschiedenis van de emancipatiebewegingen, door niet-heteroseksualiteit te vinden in onverwachte hoeken en om te leren over de moedige personen die zich niet weg lieten zetten door de maatschappij en gestreden hebben voor hun rechten. Mij is deze ervaring ten deel gevallen door het onderzoek dat ik gedaan heb binnen het Stadsarchief en voor mij was het een eyeopener. Ik realiseerde me wat er gedaan is voor mij om te kunnen zijn wie ik ben.
Ik realiseerde me dat ik mijn vrijheid te danken heb aan mensen die zich kwetsbaar durfden op te stellen en dat soms duur hebben moeten bekopen. […] We zijn al zo ver gekomen, maar hebben nog een hele weg te gaan.’’
Dít is waarom ik bij Jonge Historici is gaan werken – het proberen zo goed mogelijk te faciliteren van talent en mensen met een mening een podium te geven. Het verhaal van Guido en de vertaling kun je nalezen.
Ook hadden we een primeur te pakken, Queering the Archive was ons eerste Engelstalige programma. Dat had te maken met de komst en spreektijd van Graeme Reid, de directeur van de LGBT-tak van Human Rights Watch. Daar schuiven we graag een taaltje voor op. Reid was ook de oprichter van het Gay and Lesbian Archive of South Africa en student aan de Universiteit van Amsterdam. Er zijn veel parallellen aan te wijzen tussen de LGBTI-archieven en de anti-apartheidsbeweging. Hij sloot af met een docu over fotografe Zanele Muholi om de discussie naar het hier en nu te trekken.
http://www.youtube.com/watch?v=ABCDEFGH
In het panel namen Thijs Boers, Lonneke van den Hoonaard en Arnold van den Broek plaats. De discussie werd vakkundig geleid door Axel Boomgaars. Creëert queering juist niet een grotere afstand tussen groepen en is het geen falsificatie van geschiedenis? Het onderliggende idee is om de institutionele heteronormativiteit aan te pakken. Daar moet je af en toe ook de grens in opzoeken, want in de woorden van Thijs: ‘Als je een tentoonstelling maakt waar iedereen het over eens is, wordt het alleen maar saai’. Vanuit het publiek kwamen een aantal scherpe observaties en de discussie kwam goed los.
Als uitsmijter kregen we de volgende stelling voor onze kiezen: ‘Leuk aan aardig dit allemaal, maar wat gaan we na de Pride doen?’. Hoe nemen we de lessen van queering tot ons en gaan we dit gebruiken in de toekomst. Of blijft het bij een eenmalig symposium? Dat is een vraag waar niet alleen de betrokken instituten zich over kunnen buigen, maar wij als Jonge Historici ook. Juist wij, omdat we meer kunnen dan alleen in de voetsporen treden van onze illustere ivoren torenvoorgangers.
Dank aan onze sprekers, Mirella Gelauff van het Stadsarchief, iedereen van Jonge Historici die mee heeft gedacht en gewerkt aan het concept en natuurlijk de ruim 80 mensen die langs zijn gekomen. Jullie maken ons beter.
