Op 17 augustus 1945 riep Soekarno de onafhankelijke republiek Indonesië uit. De onafhankelijkheidsverklaring was kort; in haast en onder druk tot stand gekomen. De dag ervoor was Soekarno samen met Mohammad Hatta door pemuda’s (jeugd) ontvoerd en onder druk gezet om de onafhankelijkheid uit te roepen. Soekarno had liever willen wachten op de Japanse goedkeuring. […]
Recensie | Het Verhaal van Nederland – NTR
Hoewel Nederlanders over het algemeen genomen niet als extreme patriotten te boek staan, kunnen ze bij tijd en wijle nationalistisch uit de hoek komen. Zeker wanneer je aan ‘hun’ geschiedenis komt. De afgelopen tien jaar zijn er een flink aantal publieke debatten gevoerd over gevoelige onderwerpen die in direct verband staan met zwarte pagina’s uit ‘ons’ […]
Recensie | Aleid Truijens – Leven in de verbeelding: Hella S. Haasse 1918-2011
Eigenlijk wilde Hella Haasse niet dat er een biografie over haar werd geschreven, in ieder geval niet voor haar dood. Toch wist ze dat het waarschijnlijk ooit zou gebeuren. Ze heeft er zelf nog een beetje richting aan kunnen geven door met haar dochters en redacteur alvast een paar geschikte biografen uit te zoeken. Nu, […]
Nina Witteman | Het taboe op antropofagie in de laatmiddeleeuwse Lage Landen – Mirakelverhalen, chirurgische traktaten en kronieken
Samenvatting Antropofagie, of zoals het heden ten dage beter bekend is, kannibalisme, verwijst naar de handeling waarbij een mens mensenvlees consumeert. Het begrip had in laatmiddeleeuws Europa ongemakkelijke connotaties en wekte bij de bevolking een gevoel van angst op. Dit is mede te verklaren aan de hand van het menselijk overlevingsinstinct, maar werd ook veroorzaakt […]
Veronique Lageweg | De vrijzinnigheid van het kapitaal – Religieuze tolerantie richting Joden in Nederlands-Brazilië (1630-1644)
De laatste decennia zijn Joden in de Atlantische wereld een belangrijk onderdeel geweest van het onderzoek over het koloniale verleden van verschillende Europese mogendheden. Joden hadden internationale handelsnetwerken verspreid over de Atlantische wereld, waardoor zij een belangrijk onderdeel vormden van de Atlantische economie en koloniale samenleving, voornamelijk in havensteden. Port Jews (‘havenjoden’), een term geïntroduceerd […]
Recensie | Rob Bakker – Boekhouders van de Holocaust
Het afgelopen jaar verscheen in de Verbum Holocaust Bibliotheek een nieuw deel: Boekhouders van de Holocaust, over Nederlandse ambtenaren en hun collaboratie. De collaboratie doelt op het samenwerken of meewerken van Nederlandse ambtenaren met de Duitse bezetter bij de uitvoering van de Jodenvervolging. In zijn lijvige studie (727 pagina’s!) onderzoekt Rob Bakker de rol van […]
Rogier Vonk | Drukken voor een nieuw publiek – Gheraert Leeu’s bijdrage aan het embleemgenre
Samenvatting De Lage Landen kenden in de late middeleeuwen een toename in de populariteit van verzamelingen met moraliserende dierenverhalen. Die verzamelwoede past binnen een ontwikkeling die William Ashworth beschrijft als het ‘emblematische wereldbeeld’. In zo’n wereldbeeld heeft elk object in de kosmos talloze betekenissen die ontcijferd dienen te worden om achter nieuwe kennis te komen. […]
Essay | Clandestiene activiteiten en hedendaagse angsten – Beeldvorming van het Nederlandse ‘Stay-Behind Netwerk’ in Complottheorieën
In oktober 1990 onthulde de Italiaanse premier Giulio Andreotti het bestaan van een geheim verzetsnetwerk in Italië, dat was opgezet om nationaal verzet te organiseren na een mogelijke bezetting door het Warschaupact. Deze organisatie bleek onderdeel van een netwerk van soortgelijke organisaties, stay-behind genaamd, die in vrijwel ieder Europees land bleken te bestaan. Ook in […]
Uit de schaduw: Leo Major: ‘dé bevrijder van Zwolle’
Deze zomer staan de columns in de themareeks ‘Uit de schaduw’ in het teken van onbekende geschiedenissen. Geschiedenis is veel meer dan enkel de welbekende feiten. Soms zijn de meest interessante geschiedenissen juist de minder bekende en de schaduwzijdes van het bekende verhaal.
In deze column vertelt Michael over Leo Major, de bevrijder van Zwolle – bij velen onbekend, maar voor Zwollenaren wereldberoemd.
Uit de schaduw: Wendela Bicker, First Lady in de zeventiende eeuw
Vanwege het werk dat ik doe bij het project van het Huygens ING over de raadpensionaris de Witt, komt zijn naam tijdens het eten vaak ter sprake. Wanneer ik echter de naam van Wendela Bicker noem, kijkt mijn vriend me vragend aan. Deze naam heeft hij, net als u waarschijnlijk, nog niet vaak gehoord.