HSV, de belangrijkste voetbalclub van Hamburg, is onder Nederlandse sportiefhebbers goed bekend. Met Rafael van der Vaart, Joris Mathijsen en Khalid Boulahrouz speelden er lange tijd drie topspelers van eigen bodem hier in Noord-Duitsland. HSV’s kleine broertje, St. Pauli, is aanmerkelijk minder bekend.
Het is dan ook al zeven seizoenen geleden dat St. Pauli op het hoogste niveau actief was. Tegenwoordig slijt de club z’n dagen in de onderste regionen van de Tweede Bundesliga. Dat weerhoudt fans er overigens niet van om in grote getallen naar het stadion te komen op wedstrijddagen. Aan kaartjes komen is geen eenvoudige opgave, want thuiswedstrijden zijn al maanden van tevoren stijf uitverkocht – ondanks de vrij forse entreeprijzen voor een club van dit niveau. St. Pauli is een voetbaldwerg met een aanhang die een topclub waardig is: het heeft meer dan 500 officiële fanclubs en meer seizoenkaarthouders dan menig Bundesliga-club.
Maatschappelijk bewust
De club en de gelijknamige buurt St. Pauli zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De thuisbasis van de club, het Millerntor Stadion, ligt op steenworp afstand van de Reeperbahn – ook wel “de beruchtste straat van Duitsland”. Op de Reeperbahn kun je alles doen wat God verboden heeft, van gokken en het bezoeken van prostituees tot je bezuipen en de hele nacht dansen in één van de vele nachtclubs die de buurt rijk is. De wijk St. Pauli is fel links, en dus de club ook. St. Pauli fans zijn te vinden bij elke demonstatie die enigszins raakt aan de sociale problematiek, van krakerrechten tot sociaal huurbouw. Che Guevara siert de vlag van de Ultrá Sankt Pauli, één van de belangrijkste supportersgroepen.
St. Pauli is meer dan een voetbalclub, het staat met beide benen in de gemeenschap. Dit is zelfs officieel vastgelegd in de richtlijnen van de club. “Der FC St. Pauli in seiner Gesamtheit aus Mitgliedern, Angestellten, Fans und Ehrenamtlichen ist Teil der ihn umgebenden Gesellschaft und somit auch mittelbar und unmittelbar von gesellschaftlichen Veränderungen in politischen, kulturellen und sozialen Bereichen betroffen. Der FC St. Pauli stellt sich dieser gesellschaftlichen Verantwortung und tritt über den sportlichen Bereich hinaus für die Interessen seiner Mitglieder, Angestellten, Fans und Ehrenamtlichen ein.“, zo luiden de eerste twee regels:
De club spreekt zich al sinds begin jaren tachtig stelselmatig uit tegen neonazisme, racisme, seksisme en homofobie. Tolerantie en respect zijn de grondbeginselen van deze club, waar voetbalhooligans niet welkom zijn. Winnen is een bijzaak bij St. Pauli, en elke wedstrijd is één groot feest, waar ook kinderen, vrouwen en ouderen zonder enig probleem bij kunnen zijn. Als ik onverwacht een kaartje kan krijgen, weet ik dan ook niet hoe snel ik moet accepteren. Natuurlijk wil ik naar een wedstrijd van St. Pauli, heel graag zelfs!
De wedstrijd
Het Millerntor Stadion ademt de vervlogen sfeer van de oude Engelse voetbalstadions. Het grootste gedeelte van de plekken bestaat uit staanplaatsen, maar daarnaast zijn er ook gewone zitplaatsen. Ik heb al voetbalwedstrijden bijgewoond in Nederland, Schotland, Turkije en Duitsland, maar dit is voor het eerst dat ik een statribune zie. Ik ben een verwende voetbalfan die eigenlijk het liefst wat meer comfort heeft, maar de voordelen van de statribune zijn overduidelijk: kaartjes hier kosten maar een fractie van de zittribunes. Tsja, je bent een Zeeuw of niet. Als je niet minimaal 1.80 bent is de statribune echter niets voor jou. Ik ben van gemiddelde lengte en moet af en toe op mijn tenen staan voor fatsoenlijk uitzicht. Mijn zicht op de dichtstbijzijnde goal wordt geblokkeerd door een boomlange man, de cornervlag door een ander. De eerste goal, die aan mijn kant van het stadion viel, heb ik dan ook gemist. Het is voor het eerst dat ik hoop dat het grootste gedeelte van de wedstrijd op de verste helft zal afspelen, want daarop heb ik veel beter zicht!
De wedstrijd van vanavond is een duel in de kelder van de Tweede Bundesliga. St. Pauli begint als de nummer 17 aan de wedstrijd, en het ontvangt de nummer 16, Karlsruhe, dat in punten gelijk staat. De belangen zijn groot: de winnaar van dit duel zal naar de veilige 15de plek op de ranglijst stijgen. Gelukkig is St. Pauli in goede doen deze avond. De eerste goal valt binnen het kwartier, en na rust wordt Karlsruhe opgerold. De supporters rond mij heen zijn lyrisch. “Wat een ongekende luxe!”, juicht mijn buurman als de 2-0 valt. Bij de 3-0 is dit al “de beste wedstrijd van het seizoen” geworden, en bij de 5-0 zelfs “de beste wedstrijd van de afgelopen 10 jaar”. Ik juich met ze mee, hun enthousiasme is aanstekelijk.
Vooraf had ik mijn twijfels bij de statribune, die ik toch vooral met fanatisme en een overschot aan mannelijke energie associeerde. Niet voor niets had ik mij veilig tussen twee andere vrouwelijke fans gepositioneerd, al was dat achteraf nergens voor nodig. Er werd in rap tempo bier gedronken, maar het was toch vooral heel gezellig. Niet verwonderlijk natuurlijk, gezien het verloop van de score!
Een kaartje krijgen voor de statribune als een “once in a lifetime opportunity” zien is wellicht wat overdreven, maar feit blijft dat je mazzel, veel geld of de juiste connecties nodig hebt om bij St. Pauli binnen te komen. Een echte Hamburger is geen fan van HSV, maar van St. Pauli. De echte Hamburger klaagt steen en been over HSV: het voetbal is te saai, de spelers zijn te slecht en de kaartjes zijn te duur. Op andere dagen dan vandaag is St. Pauli over het algemeen óók slecht, saai en duur, maar dan in de overtreffende trap. Maar het is moeilijk om deze club niet sympathiek te vinden. Een club waar een vrouw alleen met een gerust hart op de statribune een wedstrijd kan kijken, waar de regenboogvlaggen overal het stadion sieren en waar geen onvertogen woord valt op een wedstrijddag, daar kun je toch alleen maar fan van worden?
Brigitte van de Pas (1988) studeerde geschiedenis en Midden-Oostenstudies in Leiden. Sinds oktober 2015 woont zij in Hamburg, waar zij werkt als onderzoeker bij het statistiekplatform Statista. Zij blogt ook over haar avonturen in Duitsland op The Life And Times Of A Dutchie Abroad.
Ook Ruud van Nistelrooy heeft enkele jaren bij HSV gespeeld
Klopt helemaal, was ik alweer helemaal vergeten!