In het kleine Duitse plaatsje Jena gebeurt rond 1800 iets wonderbaarlijks, Het universiteitsstadje werd rond die tijd een verzamelplaats voor de briljantste geesten die Duitsland te bieden had, van Hegel en Fichte tot Goethe en Novalis. Zij vuurden de Romantiek aan en verzetten zich tegen het in hun ogen te mechanistische wereldbeeld van de Verlichting. […]
Recensie | Historische atlas van misdaad en straf
Uitgeverij WBOOKS bracht de laatste jaren een aantal historische atlassen uit. Deze reeks varieerde van de ‘Historische stadsatlas van Nederland’ tot de ‘Historische atlas van de Biesbosch’. De nieuwste atlas heeft echter geen historisch-geografische kaarten als uitgangspunt. De Historische atlas van misdaad en straf – Nederlanders over de schreef wil vooral de sociaalhistorische achtergrond van […]
Recensie | Emily Hemelrijk – Verborgen levens, publieke figuren: Romeinse vrouwen buiten Rome
Als er ergens in Nederland nog boekenwinkels zijn, die, in dezelfde stijl als Waterstones, handgeschreven recensies plaatsen bij hun boeken, dan suggereer ik voor deze nominatie van de Libris Geschiedenis Prijs 2022 de volgende openingszin: ‘Vreemdeling, blijf staan en lees!’ Deze leus, waarmee Romeinen de aandacht van voorbijgangers probeerden te vestigen op de grafstenen van […]
Recensie | Lucy Delap – Feminisms
Het historiografische debat omtrent feminisme ontwikkelt zich de laatste jaren in een razend tempo. Er is kritiek op het ‘golvenmodel’, dat de geschiedenis van feminisme indeelt in drie golven van initiatief en protesten met periodes van stilstand ertussen, en academici uit verschillende velden debatteren over de definitie van feminisme. De monografie Feminisms: A global history, […]
Recensie | Patrick Dassen – De Weimarrepubliek
De eerste Duitse Republiek van 1918-1933 is een vaak bediscussieerd onderwerp, waar bijna even vaak niet helemaal recht aan wordt gedaan. Meestal wordt het getypeerd als een ‘Republik ohne Republikaner’: een instabiele, korte fase van de Duitse geschiedenis tussen het einde van het Tweede Keizerrijk in 1918 en de vestiging van het Derde Rijk in […]
Recensie | Bart van der Boom – De politiek van het kleinste kwaad
Tachtig jaar na dato roept de Joodse Raad nog altijd onbegrip en onbehagen op. De recente commotie rondom het coldcase onderzoek naar de verrader van Anne Frank is hier een goed voorbeeld van. (Rosemary Sullivan, Het verraad van Anne Frank, 2022). Het onderzoeksteam concludeerde dat de verrader van Anne Frank waarschijnlijk het Joodse Raadlid Arnold […]
Recensie | Madeleijn van den Nieuwenhuizen – Leven en laten leven
Te midden van alle radicale en extreme debatten tussen voor- en tegenstanders van het abortusrecht, komt Madeleijn van den Nieuwenhuizen (1991) met een genuanceerd en geëngageerd werk over abortus en zelfbeschikking. Van den Nieuwenhuizen is rechtshistoricus (PhD-kandidaat aan de City University of New York) en mediacriticus (ook wel bekend via haar Instagramaccount @zeikschrift). In juli […]
Dubbelrecensie | Alex Christofi – Dostojevski en de liefde | F.M. Dostojevski – Verzameld werk 4
Weinig namen in de literatuur zijn groter dan die van Fjodor Dostojevski (1821-1881), en dat terwijl je een halve wetenschapper moet zijn om zijn boeken te doorgronden. Hij is opvallend geliefd bij jonge lezers, wordt door schrijvers op handen gedragen en inspireerde en passant generaties aan filosofen en psychologen. Waarom hebben zijn buitengewoon complexe, wat […]
Recensie | Kristof Smeyers – Raaf, Cultuurgeschiedenis in Vogelvlucht
Ze zijn een welbekende vertegenwoordiging van alles dat macaber, duister en gotisch is. Ze vliegen rond in de gedichten van Edgar Allan Poe, en op de decors van de Hammer horrorfilms. Ze zijn de aaseters op de slagvelden en de krassende boodschappers van onheil. Of althans, zo worden ze in veel culturen gezien: raven hebben […]
Recensie | Marleen Willebrands – De verstandige kock: Proef de smaak van de 17de eeuw
Het zeventiende-eeuwse kookboek De verstandige kock was een ware bestseller; sinds de eerste publicatie in 1667 is het maar liefst zestien keer herdrukt. De recepten uit De verstandige kock geven dan ook een goed beeld van de dagelijkse keuken van de gegoede burgerij in de Nederlanden. Het boek werd in 2006 al hertaald door Marleen […]