In 2019 kreeg de Amerikaanse historica en hoogleraar Wendy Lower, tijdens een onderzoek een niets verhullende foto van de ‘Holocaust by bullets’ onder ogen. De eerste fase van de Holocaust, waarbij Joden in Oost-Europa in de zomer en het najaar van 1941 door Duitse eenheden in grote getale doodgeschoten worden. Op de foto is een […]
Recensie | Irene Vallejo – Papyrus
In deze tijden van smartphones, e-readers en tablets lijkt het soms alsof we wellicht aan het einde staan van de geschiedenis van een gebruiksvoorwerp dat de mensheid al duizenden jaren heeft vergezeld: het ouderwetse en vertrouwde boek. In Papyrus: Een geschiedenis van de wereld in boeken voert de Spaanse classica Irene Vallejo ons mee naar […]
Recensie | Guido van Hengel – Roedel. Een alternatieve geschiedenis van Joegoslavië
De afgelopen jaren verschenen er meerdere films die hun onderwerp door de ogen van dieren tonen. Zo zijn er documentaires over honden en katten in Istanboel, een speelfilm over een asielhond in Boedapest en, dichter bij huis, filmsterkat Abatutu in De wilde stad. Historicus Guido van Hengel voegt met Roedel, een ‘geschiedenis ter hoogte van […]
Recensie | Jessica van Geel & Robbert Blokland – Als je maar gelukkig bent
Op 1 april 2001 werd voor het eerst in de wereldgeschiedenis een officieel huwelijk tussen paren van het gelijk geslacht gesloten. In het stadhuis van Amsterdam konden vier koppels voor het oog van toenmalig burgermeester Job Cohen en voor afgezanten van allerlei wereldmedia in het huwelijksbootje treden. Na 20 jaar kan dit moment inmiddels als […]
Recensie | I.S. Toergenjev – Romans (Russische bibliotheek)
Weinig historische situaties zijn literair zo vruchtbaar gebleken als die van negentiende-eeuws Rusland. Doordat er weinig tot geen vrijheid van meningsuiting was, werden denkers gedwongen hun ideeën in romanvorm te verhullen. Daaraan danken we het literaire geweld van de prettig gestoorde Gogol, de megalomane Tolstoj en de hysterische Dostojevski, waartussen de bescheiden, meer aangeharkte romans […]
Recensie | Judith Noorman en Frans Grijzenhout (red.) – Gouden Vrouwen van de 17de eeuw
Toen kunsthistorica Judith Noorman begon met een nieuw vak aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), werd de centrale opdracht voor haar studenten “cherchez la femme!” (“zoek de vrouw!”) – afgeleid van het bekende citaat uit het boek Les Mohicans de Paris van Alexandre Dumas (1802-1870). In enkele weken tijd schreven 34 aanstormende kunsthistorici onder begeleiding […]
Recensie | Lisa Kuitert – Met een drukpers de oceaan over
Belangrijke auteurs uit de 19e-eeuwse en 20e-eeuwse Nederlandse literatuurgeschiedenis zoals Multatuli, Hella S. Haasse, Jeroen Brouwers en Louis Couperus hebben allen iets met elkaar gemeen: Nederlands-Indië. Hoe zit het eigenlijk precies met de Nederlands-Indische literatuur? Waren er ook uitgeverijen in Nederlands-Indië en wie lazen daar de boeken? Werden de boeken daar alleen in het Nederlands […]
Recensie | Desmond Morris – Poses
Desmond Morris, zoöloog en kunstschilder, combineert zijn twee vakgebieden om de lichaamstaal in de kunst te interpreteren. Houdingen en emoties brengen immers een heel specifieke boodschap over: glimlacht iemand tijdens een gesprek? Dan nemen we aan dat diegene geen boze gevoelens voor ons koestert. Een heen en weer zwaaiende geheven vuist interpreteren we natuurlijk als […]
Recensie | Rob Bakker – Boekhouders van de Holocaust
Het afgelopen jaar verscheen in de Verbum Holocaust Bibliotheek een nieuw deel: Boekhouders van de Holocaust, over Nederlandse ambtenaren en hun collaboratie. De collaboratie doelt op het samenwerken of meewerken van Nederlandse ambtenaren met de Duitse bezetter bij de uitvoering van de Jodenvervolging. In zijn lijvige studie (727 pagina’s!) onderzoekt Rob Bakker de rol van […]
Recensie | Dan Jones – Crusaders
Van de talloze oorlogen en conflicten uit onze onstuimige geschiedenis spreken de kruistochten misschien wel het meest tot onze collectieve verbeelding. Onze obsessie met deze reeks middeleeuwse oorlogen komt niet alleen terug in de bewondering van centrale figuren als Richard Leeuwenhart, Saladin of de Orde van de Tempeliers, of in de romantisering van het conflict […]