Het verleden herbergt vele gruwelen die een blijvende impact hebben gehad op de gemeenschappelijke herinnering. Wat daarbij opvalt, is dat het hier vooral gaat om de wreedheden van mensen tegen andere mensen, terwijl natuurrampen vaak een ondergeschikte plaats krijgen: de Eerste Wereldoorlog wordt veel meer herdacht dan de Spaanse Griep die rond dezelfde tijd nog […]
Recensie | Suze Zijlstra – De voormoeders. Een verborgen Nederlands-Indische familiegeschiedenis
Zittend op de rug van haar grootmoeder ‘vloog’ Suze Zijlstra als klein kind van de bank in Bussum naar Java. Ze hoorde verhalen over de gelukkige jeugd die haar grootmoeder in Nederlands-Indië had en hoe zij haar moeder de eerste jaren in Indonesië opvoedde. Op latere leeftijd ging Zijlstra zich afvragen waarom haar familie naar […]
Recensie | Joyce Pijnenburg – Pen, bed en habijt
Een schrijfster, een hoer en een non doopten eeuwen geleden hun ganzenveer in de inkt en schreven over vrouwzijn, gender en seksisme. Ze werden drie baandoorbrekende vroegmoderne denkers. Hun geslacht verdoemde hen tot de vergetelheid. Totdat de golven van het moderne feminisme hen langzaamaan in ere herstelden. Nu heeft filosoof Joyce Pijnenburg eindelijk voor het […]
Recensie | Marieke Oprel – Afrekenen met de vijand. Het Nederlandse naoorlogse beleid ten aanzien van Duitsers in Nederland
De naoorlogse jaren De laatste jaren is er een groeiende aandacht voor de eerste naoorlogse jaren in Nederland, de tweede helft van de jaren veertig en het begin van de jaren vijftig. Voor een groot deel richt die aandacht zich op de teruggekeerde Joden: de kille ontvangst, de weinig tegemoetkomende houding van de overheid bij […]
Recensie | Alessandro Barbero – Dante
Het is Dantejaar in Italië, zeven eeuwen na de dood van ‘De Opperdichter’, wiens reis naar de hel nog steeds zo tot de verbeelding spreekt. Waar een Vondeljaar in Nederland ongemerkt voorbij zou gaan, plaatsen Italianen hun schrijvers graag op een voetstuk, ondervond ook de Duitse journalist Arno Widmann onlangs. Hij vond het Dantejaar een […]
Recensie | Robert Darnton – Pirates and publishing
Robert Darnton is een gerenommeerd (cultuur)historicus, wellicht het meest bekend door The Great Cat Massacre (1984). Zijn nieuwste boek, Pirating and Publishing: The Book Trade in the Age of Enlightenment, is tot stand gekomen aan de hand van vijftig jaar lang onderzoek naar de (voornamelijk) achttiende-eeuwse boekindustrie. Het moge duidelijk zijn dat Darnton hierdoor beschikt […]
Recensie | Erika Robuck – De onzichtbare vrouw
De intelligence-activiteiten uit de Tweede Wereldoorlog zijn een bijna onuitputtelijke inspiratiebron geweest voor de spannende spionageverhalen van de tweede helft van de twintigste eeuw. Zo kent iedereen natuurlijk James Bond, het geesteskind van Ian Flemming (1908-1964), die zelf betrokken was bij verschillende operaties voor de Britse marine. Het genre wordt echter gedomineerd door mannelijke auteurs […]
Recensie | Christel Don – Afstandsmoeders
Alleenstaande vrouwen die (per ongeluk) zwanger zijn geraakt – een schande voor familie, vrienden en vaderland – moeten na veel bidden en boetedoening hun pasgeboren baby onder dwang afstaan aan een voorbeeldig, voor de kerk getrouwd en in een fijne buitenwijk vertoevend, maar helaas onvruchtbaar stel. Het lijkt haast een sterk vereenvoudigde synopsis van The […]
Recensie | Wally de Lang – De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam
Op 22 februari 1941 werd de Amsterdamse ‘Jodenhoek’ door de Duitse bezetter afgesloten. Het was al maandenlang onrustig in verschillende Nederlandse steden. Aanhangers van de nationaalsocialistische organisatie zochten de confrontatie met Joden en andere Nederlandse burgers, wat resulteerde in relletjes en straatgevechten. Zo ook op dinsdagavond 11 februari. Die avond waren 40 bewapende WA-mannen gewapend […]
Recensie | Patrick Wyman – De doorbraak
In 2000 introduceerde de Amerikaanse historicus Kenneth Pomeranz de term ‘The Great Divergence’. Hiermee gaf Pomeranz een nieuwe impuls aan een discussie die al eeuwen gevoerd wordt: hoe kan het dat West-Europa, wat in de late Middeleeuwen nog een armoedige en achtergestelde uithoek geweest vergeleken met de bloeiende beschavingen in het Midden-Oosten, India en Oost-Azië, […]