Wat is geschiedenis? Die wat-vraag, betoogt geschiedtheoreticus Chiel van den Akker, is eigenlijk ook meteen de waaromvraag. In zijn Elementaire Deeltje presenteert hij verschillende ideeën van filosofen en historici over het nut en doel van ons vakgebied. Nu de geesteswetenschappen, en daarmee ook geschiedenis, onder vuur liggen hebben we deze ideeën nodig. Vorig jaar nam […]
Recensie | Carolina Lenarduzzi – Katholiek in de Republiek
De Nederlandse Opstand wordt vaak afgebeeld als een strijd tussen katholieken en protestanten; Willem van Oranje wist immers met zijn protestantse leger de Spaanse, katholieke overheerser te verdrijven. Katholieken werden na het uitbreken van de Opstand gereduceerd tot een marginale groep, iets wat in de decennia erna zo zou blijven, terwijl het calvinisme een machtigere […]
Recensie | Pieter Huistra – Bouwmeesters, zedenmeesters
Een boek dat je op sleeptouw neemt is een boek dat je bijblijft. Pieter Huistra’s Bouwmeesters, zedenmeesters. Geschiedbeoefening in Nederland tussen 1830 en 1870 is zo’n boek. Huistra slaagt erin de inzichten die hij als promovendus (KU Leuven) verwierf naar een breed publiek te vertalen. Hij bespreekt in zijn boek niet alleen uitgebreid het wie, […]
Recensie | Netflix – The English Game
Engeland, voetbalseizoen 1879-1880. In het toernooi om de FA Cup krijgen de klassieke grootmachten van het Engelse voetbal concurrentie van de teams die gevormd zijn bij de katoenfabrieken. Deze teams bestaan uit arbeiders met heel andere levensomstandigheden dan de spelers van de traditionele teams. Dat zijn namelijk teams die bestaan uit voormalige kostschooljongens – de […]
Recensie | NPO Plus – Sanditon
In maart 1817 moest de Engelse schrijfster Jane Austen door haar steeds slechter wordende gezondheid haar pen neerleggen. Ze zou hem nooit meer oppakken. Slechts enkele maanden later overleed ze op 41-jarige leeftijd. Naast haar zes gepubliceerde romans, liet ze het onvoltooide werk Sanditon achter, een slechts 24.000 woorden tellend manuscript waar ze eerder dat […]
Recensie | Wim Blockmans – Medezeggenschap
‘Een historicus wordt vaak gedreven door de problemen van zijn eigen tijd”, stelt historicus Wim Blockmans in het slothoofdstuk van zijn nieuwe boek Medezeggenschap. Hij signaleert dat de Europese liberale democratieën, waar in veel gevallen lang en hard voor gestreden is, op allerlei manieren onder druk en ter discussie staat. Zelfs in de gevestigde westerse […]
Recensie | Stéphane Symons – De kunst van het vergeten
“De herdenking van het onrecht uit het verleden is volgens Walter Benjamin onlosmakelijk verbonden met vergeten, omdat ze boven alles gepaard gaat met de hoop dat dit vroegere onrecht zou kunnen worden afgeschermd tegen onrechtvaardige praktijken uit het heden.” Symons begint zijn boek met de vraag of en hoe het mogelijk is om opnieuw te […]
Recensie | tentoonstelling Hier: Zwart in Rembrandts tijd
In de tentoonstelling Hier: Zwart in Rembrandts tijd in het Rembrandthuis (tot 6 september te zien, zie ook de mini-documentaire) kijkt koning Caspar, geportretteerd door Hendrick Heerschop in 1654 of 1659, zijn toeschouwers zelfverzekerd aan (figuur 1). Caspar, één van de Driekoningen, wordt veelvuldig afgebeeld als bijfiguur die een gift aan het Christuskind verleend. In […]
Recensie | Antonio Scurati – M – De zoon van de eeuw
M – De zoon van de eeuw van de Italiaanse schrijver Antonio Scurati beschrijft minutieus de opkomst van Mussolini en het fascisme in Italië in de periode 1919-1924. Het monumentale boek van ruim achthonderd pagina’s is daarmee het eerste deel uit een nog te verschijnen trilogie. M werd kort na diens verschijnen een ongelofelijke bestseller […]
Recensie | Netflix – History 101
Geschiedenis en Actualiteit, de masterspecialisatie die ik volg, gaat om het verbinden van geschiedwetenschappelijke kennis met de samenleving, het toepassen ervan in hedendaagse vraagstukken en als het ware geschiedenis vervlechten met het leven van de ‘gewone burger’. Bewustzijn van plaats, tijd en proces creëren, als het ware, om zo weloverwogen keuzes en meningen te kunnen […]