Samenvatting
Taiwan staat in Nederland voornamelijk bekend om zijn complexe relatie met China. Minder bekend is de rol die Nederland zelf heeft gespeeld in de Taiwanese geschiedenis. Dit is opmerkelijk omdat de zeventiende-eeuwse activiteiten van de VOC op het eiland een belangrijke rol hebben gespeeld in de historische ontwikkeling van Ihla Formosa – zoals het eiland getiteld werd door vijftiende-eeuwse Portugese zeevaarders. Formosa refereert aan de natuurlijke schoonheid van het eiland en werd voor lange tijd als naam van het eiland gebruikt door Europese zeevaarders. Echter, deze natuurlijke schoonheid veranderde in de loop van de zeventiende eeuw toen de VOC zich in het zuidwesten van het eiland vestigde.
Dit onderzoek analyseert de zeventiende-eeuwse ecologische geschiedenis van Nederlands-Formosa en biedt een nieuw perspectief op de koloniale geschiedenis van Taiwan. Het maakt gebruik van primaire bronmaterialen bestaande uit de dagregisters van Fort Zeelandia, een selectie van Nederlandse archiefstukken aangaande de inheemse bevolking van Formosa en zeventiende-eeuwse Nederlandse kaarten. In lijn met recente benaderingen van new environmental history, is dit onderzoek interdisciplinair en maakt het gebruik van Nederlandse, Chinese en Engelse taalbronnen. Dit onderzoek compliceert bestaand onderzoek over de Nederlands-Chinese kolonisatie van Formosa door het milieu – het landschap en zijn menselijke en niet-menselijke elementen – te bestuderen als een historische actor (en geen factor).
Het stelt dat de ecologische geschiedenis van Nederlands-Formosa werd gekenmerkt door wederzijdse interacties tussen mens en milieu die zich ontwikkelden in een continu veranderend landschap. Door deze interactie te bestuderen laat dit onderzoek zien dat Nederlands-Chinese kolonisatie beperkt was in het veranderen van het fysieke en sociaal-culturele landschap van Formosa. Alleen in gebieden waar Nederlandse en Chinese kolonisten in staat waren om het fysieke landschap en zijn niet-menselijke elementen te koloniseren en transformeren, kon het Formosaanse sociaal-culturele landschap worden veranderd.
Geïnteresseerd geraakt en wil je meer lezen? De volledige scriptie is hier op deze pagina te lezen.
Bron afbeelding header: ‘Kaart van de kusten van Formosa en de Pescadores’, uit 1665. Atlas of Mutual Heritage. Public domain.
Ronald van Velzen (Goes, 1998) studeerde Geschiedenis in Rotterdam en heeft een master in Asian Studies behaald aan de Universiteit Leiden in 2020. Tussen 2020 en 2023 woonde hij in Taiwan waar hij een tweede master behaalde en ervaring heeft opgedaan als onderzoeksassistent bij het Graduate Institute of Taiwan History aan de National Taiwan Normal University. Vanaf oktober 2023 is hij werkzaam als lecturer op de afdeling Geschiedenis aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ronald doet voornamelijk onderzoek naar ecologische geschiedenis in koloniale contexten. Daarnaast houdt hij zich ook bezig met de historische ontwikkeling van Westerse perspectieven op de relaties tussen mens, dier en milieu die tot op de dag van vandaag ons denken over duurzaamheid en het landschap beïnvloeden.
