Tegenwoordig zijn de Williams-zussen niet meer weg te denken uit de tenniswereld. Als pionierende zwarte vrouwen in een overheersend witte sport, wisten ze hun plek aan de top te bemachtigen. Serena (Demi Singleton) en Venus (Saniyya Sidney) groeiden op in het overwegend zwarte Compton, waar veel armoede en criminaliteit was. De stad heeft vooral veel bekende rappers voortgebracht, zoals de mannen van de rapgroep N.W.A.Dr. Dre en Ice Cube, maar ook Kendrick Lamar. In de film King Richard kunnen kijkers een glimp opvangen van de zussen die hun professionele tenniscarrière op gang proberen te krijgen, onder het toeziend oog van hun vader, Richard (Will Smith). Hoewel de film niet in de eerste plaats gaat over tennis, zal het de kijker niet ontgaan dat Richard Williams en zijn twee getalenteerde dochters belangrijk zijn geweest voor de recente (sport)geschiedenis. De focus ligt niet op de wordingsgeschiedenis van de zussen, maar juist op hun vader.
Richard Williams
Misschien is het vreemd dat de film op de eerste plaats over Richard en niet over Serena en Venus gaat. De film laat duidelijk zien dat Richard een belangrijke rol speelde in het behalen van hun succes. Als kind werd Richard vaak racistisch bejegend in de Amerikaanse staat Louisiana waar hij opgroeide. Hij vertelt zelf dat hij ‘te druk was met rennen voor de Klan’, verwijzend naar de Ku Klux Klan. Kortom, zijn doel was nobel: zijn dochters een beter leven geven. Richard was toegewijd aan het ontwikkelen van de tenniscarrières van zijn twee jongste dochters. Vastberaden om zijn dochters een beter leven te geven, stippelde Richard al heel vroeg hun carrièrepad uit. Al op jonge leeftijd begonnen de meisjes te trainen met hun ouders.
Criminaliteit in Compton
Opgroeien in Compton was niet makkelijk, zo doet de eerste helft van de film geloven. Door de voortdurende criminalisering van zwarte mannen en het agressieve optreden van politiechef Daryl Gates tijdens de jaren ´80, nam de criminaliteit in de jaren ´90 enorm toe. De film laat duidelijk zien waar ouders van zwarte kinderen voor vreesden. Uit angst dat zijn kinderen in de criminaliteit terechtkwamen of op een andere manier verwikkeld raakten in die wereld, zette Richard ze continu aan het werk met zelfstudie en tennistraining. De film past dan ook prima in het rijtje van hoodfilms die een realistische weergave van het leven van zwarte Amerikanen tijdens de jaren ‘90 in California geven, zoals Boys ’N the Hood, Menace II Society, Rampart, en Straight Outta Compton. Wat de film anders maakt dan die hoodfilms, is dat Richard geen stereotype zwarte vader is die zijn kinderen verlaat en hun overlaat aan hun lot. Integendeel, Richard wordt neergezet als een liefdevolle vader die het beste voorheeft met zijn kinderen. Op een avond, na een training ‘s avonds in de regen, treft Richard een vertegenwoordiger van de kinderbescherming aan in huis, die vanwege een anonieme melding langs is gekomen. In een krachtige scène houdt Richard een tirade over hoe hij zijn kinderen van de straat af probeert te houden. Die angst was niet onterecht. In een andere scène wordt Richard in elkaar geslagen door een lokale bendeleider die zijn stiefdochter lastigviel. Richard probeerde niet alleen van zijn dochters sterke topatleten te maken, maar zag sport ook als een ticket om de ruige stad te verlaten.
Racisme binnen de sport
Segregatie binnen de sport was in het begin van de jaren ’90 zeker zichtbaar. Als pionierende zwarte vrouwen in een sport die gedomineerd werd door witte atleten, wisten Serena en Venus hun plek aan de top te bemachtigen, wat niet altijd even makkelijk was. Vaak ging het gepaard met racisme. Als enige zwarte atleet (totdat Serena debuteerde), werd Venus dikwijls door de media afgeschilderd als te zelfverzekerd. In een merkwaardige scène waarin een journalist de jonge Venus interviewt, vlak voordat ze haar eerste wedstrijd in drie jaar tijd gaat spelen, krijgt ze bijvoorbeeld de vraag of ze haar concurrent kan verslaan. Ze reageert vol zelfvertrouwen dat ze weet dat ze kan winnen, waarna de journalist de jonge Venus over haar zelfverzekerdheid blijft doorvragen. Richard grijpt snel in en gaat tekeer tegen de journalist. Als jonge zwarte meid vol zelfvertrouwen, is het volgens Richard niet de taak van de journalist om dat zelfvertrouwen te vernietigen. Een snelle zoekopdracht op internet laat zien dat deze scène ook in werkelijkheid heeft plaatsgevonden, met dezelfde emotie. Dat geldt voor de meeste gebeurtenissen in de film. Toch zijn er ook verschillen. Hoewel Richard herhaaldelijk zijn dochters vertelt dat hij ze nooit in de steek zou laten, blijkt uit de werkelijkheid dat hij zijn vijf kinderen uit een eerder huwelijk na de scheiding heeft verwaarloosd. Dat wijst erop dat het verhaal deels is gefictionaliseerd. Mogelijk valt dit ook te verklaren door de betrokkenheid van Serena en Venus bij de film. Dit is een minpunt aan de film, omdat het hiermee een onwaar en geromantiseerd beeld van de vader geeft. Desondanks maakt deze focus op de vader deze film anders dan de meeste sportfilms, waarmee de film toch uitblinkt in het genre.
Door Rajae el Morabet Belhaj
Reinaldo Marcus Green: King Richard (2021)
Met o.a. Will Smith, Aunjanue Ellis en Jon Bernthal
Te zien op HBO Max en Pathé Thuis
Rajae el Morabet Belhaj (1998) heeft de bachelor Geschiedenis aan de Universiteit Leiden afgerond, waar ze zich heeft gespecialiseerd in raciale betrekkingen in de Amerikaanse samenleving in historisch perspectief. Momenteel volgt ze de master History: Cities, Migration and Global Interdependence in Leiden en doet zij onderzoek naar sociale relaties tussen etnische groepen in Amerika.
