De Tweede Wereldoorlog is en blijft een dankbaar object voor films. De afgelopen jaren zagen we onder andere Dunkirk, Darkest Hour en The Imitation Game grote successen behalen. De nieuwste toevoeging aan dit subgenre is Operation Mincemeat, over de gelijknamige list die de Engelsen gebruikten om een geallieerde aanval op Sicilië te verhullen.
Een inkijkje in de militaire inlichtingen
Het echte verhaal is absoluut intrigerend en het nalezen meer dan waard. De korte versie gaat als volgt: de geallieerden besloten om Sicilië in te nemen en van daaruit Italië in te trekken. Om dat plan een betere kans van slagen te geven, moest het voor de Duitsers lijken alsof de Balkan hun echte doelwit was, zodat extra troepen daar in plaats van op Sicilië zouden worden gezet. Een afdeling van het Britse inlichtingenapparaat had toen het idee om een dode man aan te kleden als Brits militair, hem nepbrieven over een aanval op de Balkan mee te geven en hem te laten aanspoelen in Spanje. Hierdoor zouden Duitse spionnen de brieven hopelijk op het spoor komen en onderscheppen.
Operation Mincemeat laat ons dit hele proces van begin tot einde zien. Als kijker word je meegenomen door alle stappen van het creëren van de ‘nepsoldaat’, met de soms behoorlijk absurde details die daarbij kwamen kijken. Daarnaast krijg je een inkijkje in de Britse militaire inlichtingendiensten van die tijd. Hierbij is ook een rol weggelegd voor Ian Fleming, de auteur van de James Bond-boeken. Hij schreef namelijk mee aan het oorspronkelijke idee voor de operatie. De film opent en sluit met een voice-over van Fleming, waarmee het hele verhaal wordt voorgesteld als een directe voorloper op James Bond.
Veel plot, minder tempo
Al met al is Operation Mincemeat een zeer degelijke oorlogsfilm met goede acteerprestaties, waarin de gebeurtenissen in grote lijnen verlopen zoals in het echt. Ook zijn er meerdere elementen verdraaid of toegevoegd, met wisselend resultaat. De dode man die voor de list werd gebruikt, heeft in de film bijvoorbeeld een zus gekregen die hem komt opeisen. Dat vond ik zeker een sympathiek idee om hem meer een eigen verhaal te geven. Andere toegevoegde verhaallijnen voelden daarentegen eerder alsof ze er alleen waren om de film spannender of langer te maken. Dit was met name het geval bij de driehoeksverhouding tussen de hoofdrolspelers en de grote plotwending in de derde akte. Beide verhaallijnen voegden naar mijn mening niet veel toe. Ook werd hierin behoorlijk van de bekende feiten afgeweken, wat ik jammer vond.
Deze verhaallijnen laten misschien wel een belangrijk probleem met deze film zien. Het historische verhaal had op zich interessant genoeg moeten zijn voor een hele film, maar was dat misschien niet. De filmmakers hebben zelf in een interview al aangegeven dat ze niet goed wisten wat er in de derde akte moest gebeuren. Na het in zee plaatsen van de dode man hadden de hoofdrolspelers namelijk in feite niets meer te doen behalve afwachten of hun idee had gewerkt. Het plot wat aandikken is dan geen gekke keuze, maar ik denk dat de film juist had kunnen winnen bij een wat strakker script, waardoor de spanning zou worden opgevoerd. Het helpt voor de spanning misschien niet dat de uitkomst van de Tweede Wereldoorlog bekend is, maar de makers hadden ervoor kunnen kiezen om bijvoorbeeld de directe consequenties van de operatie tastbaarder te maken. Dat wil niet zeggen dat de film geen spannende momenten heeft, maar het tempo ligt net niet hoog genoeg en de toegevoegde elementen komen niet genoeg uit de verf om een grote impact te maken.
Zelf had ik misschien nog wel méér kleine details van de operatie willen zien, want uiteindelijk zit daar de kracht van het verhaal in. Dit idee is echt bedacht en echt uitgevoerd. Het heeft zelfs echt gewerkt, al kunnen we in tegenstelling tot wat de film zegt de precieze impact niet weten. Het blijft hoe dan ook een interessant verhaal dat best meer bekendheid onder het grote publiek verdient en daar is deze film ondanks zijn tekortkomingen een heel aardig middel voor.
Operation Mincemeat (2021-22)
Geregisseerd door John Madden
Nu te zien in de bioscoop
Stella van Ginkel (1995) studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zij is gespecialiseerd in vroegmoderne geschiedenis en schreef haar masterscriptie over vrouwen in de Franse Verlichting. Ook studeerde zij Toegepaste Ethiek aan de Universiteit Utrecht waar ze zich specialiseerde in milieu- en onderwijsethiek.
