Samenvatting
De naam Barthold Georg Niebuhr (1776-1831) wordt tegenwoordig nog maar weinig genoemd. Toch kan hij worden gezien als één van de grondleggers van de moderne geschiedschrijving, nog vóór de beroemde Leopold van Ranke, die over het algemeen wordt beschouwd als de vader van de moderne historiografie. In zijn werk over de vroege Romeinse geschiedenis combineerde Niebuhr elementen uit de Verlichtings-geschiedschrijving met nieuwe ideeën die later typische elementen van het historisme zouden zijn. Daarbij werd hij in 1810 de eerste docent geschiedenis aan de pas opgerichte Universiteit van Berlijn (De Wilhelm Humboldt Universität), een positie die het onafhankelijk worden van de historische discipline symboliseert. Goethe roemde zijn werk en prees met name het vernieuwende in zijn geschiedschrijving, dat enerzijds een uitbouwen van al bestaande ideeën was en anderzijds een aanzet tot nieuwe vormen van historisch denken. Al met al kan worden geconcludeerd dat Niebuhr zich in historiografische zin op een breukvlak bevond: tussen Verlichting en Historisme.
Jonas van Dormolen (Amsterdam, 1994) studeerde archeologie, erfgoedstudies en geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is met name geïnteresseerd in de historiografie, de historische theorie en het breukvlak tussen geschiedenis en maatschappij. Zijn scriptie over de historiografische positie van Barthold Georg Niebuhr stond op de shortlist voor de VU-Geesteswetenschappen Scriptieprijs.
