Recensie: Call the Midwife

Call the Midwife
Productie van BBC First
Met o.a.: Jessica Rain, Miranda Hart, Helen George, Bryony Hannah, Laura Main
Afbeelding: © Neal Street Productions

 

Verhalen over verloskundigen en nonnen die werken met arme vrouwen in het Londense ‘East End’ in de jaren vijftig en zestig lijken niet de meest voor de hand liggende keuze voor een dramaserie. Desondanks heeft ‘Call the Midwife’ het achtste seizoen afgesloten als een van de meest populaire Britse ‘primetime’ historische drama’s. Het heeft al jaren miljoenen kijkers die het wel en wee(ën) van de inwoners van de Londense wijk Poplar en, meer specifiek, Nonnatus House volgen. Wat is het geheim van dit programma en wiens verhalen vertelt het?

Bevallen door de jaren heen

Zwangerschap en bevallingen lijken tijdloze onderwerpen, maar Call the Midwife laat zien hoe de ervaringen van (zwangere) vrouwen veranderden in de late jaren vijftig en begin jaren zestig van de vorige eeuw. Het verhaal begint in 1957, op het moment dat de net afgestuurde Jenny Lee begint als verloskundige bij Nonnatus House, onderdeel van een kloosterorde in het Londense Poplar. De nette, naïeve Jenny, wiens personage gebaseerd is op de memoires van verloskundige Jennifer Worth, krijgt veel voor de kiezen: Poplar was in de jaren vijftig namelijk een sloppenwijk waar veelal grote families dicht op elkaar en zonder sanitaire voorzieningen woonden. Hartverwarmende geboorteverhalen en de harde werkelijkheid van het leven in het Poplar van toen worden op een aangrijpende manier samengebracht – dat is nog steeds de kern van de dramaserie.

Thuis of in het ziekenhuis?

Naarmate de serie de jaren zestig nadert, zorgen medische en sociale vernieuwingen voor ingrijpende veranderingen in het vak van verloskundige. Derhalve spelen die vernieuwingen ook een hoofdrol in de serie. Zo waren de introductie van de pil (in het begin alleen voor getrouwde vrouwen), en de gemengde ontvangst ervan, en de verschuiving van het thuis bevallen naar het bevallen op een kraamafdeling, van grote invloed op hoe zwangerschappen werden ervaren en beschouwd.

Medisch schandaal als familiedrama

De historische context van ‘Call the Midwife’ wordt ook gebruikt om de dramatische en tragische delen van de series te verhogen. De behandeling van het Thalidomide schandaal, waarbij een nieuw medicijn focomelie (de onderontwikkeling van ledematen) veroorzaakte als het aan zwangere vrouwen werd gegeven, in het vijfde seizoen is hier een van de beste voorbeelden van. De effecten van Thalidomide zijn al vanaf de eerste uitzending te zien als een baby zonder armen en benen wordt geboren. Alleen weet niemand wat hier de oorzaak van is. De kijker weet het waarschijnlijk wel maar kan alleen maar toekijken. Pas aan het einde van het seizoen ontdekt de lokale huisarts die ‘Distival’ aan zijn patiëntes voorschreef voor misselijkheid dat dit de oorzaak is. De neerslag van dit schandaal op zijn eigen zelfverzekerdheid als arts en de weinige informatie die artsen in de periode kregen worden getoond. Nog tragischer is de neerslag op de familie wiens kind aan het begin van het seizoen was geboren: de moeder voelt zich verantwoordelijk voor haar dochter’s beperking. Dit komt bovenop de negatieve reactie die anderen in de buurt hebben als ze haar dochter zien. De uitdagingen die het meisje meemaakt komen ook kort na dit seizoen terug, een aandenken aan het feit dat het identificeren van Thalidomide als schadelijk niet de reeds geleden schade kon oplossen.

Bevallen: universeel of cultureel gebonden?

Hoewel ‘Call the Midwife’ een zekere nostalgische sfeer ademt, schromen de schrijvers dus niet om te laten zien hoe de setting van de serie, en zeker ook de wijk Poplar, snel verandert. In de eerste paar seizoenen wonen slechts enkele Ierse families in de wijk, terwijl in latere seizoenen families uit zowel het Indisch subcontinent als uit het Caribisch gebied hun intrek hebben gedaan. Vanaf het zevende seizoen komt het steeds diverser wordende Poplar nadrukkelijker op de voorgrond doordat een Jamaicaanse verloskundige in Nonnatus House gaat werken. Door onder andere haar ogen ziet de kijker het racisme dat deze families meemaakten en hoe multi-etnische huwelijken leidden tot breuken in families, gemeenschappen en de samenleving in zijn algemeenheid.

Onderbelichte geschiedenissen in beeld gebracht

Bij het bekijken van trailers van ‘Call the Midwife’ komt de serie als iets geruststellends, iets zachts over, waardoor het eerder een guilty pleasure dan een serieus historisch drama lijkt. Maar dat is niet het hele verhaal: de thematiek die in de serie aan bod komt, is vaak moeilijk en confronterend: de negatieve consequenties van armoede voor de levens van vrouwen in Poplar, het racisme tegenover de eerste groep ‘commonwealth’-migranten en de moeilijke omgang met mensen met een beperking. Door deze, in de geschiedschrijving onderbelichte, thema’s aan te snijden ontstaat een balans tegen het soms mierzoete, soms loodzware. Die gelaagdheid zorgt ervoor dat er meerdere redenen zijn om de hitserie te kijken. Dat hoeft overigens niet per se vanaf de eerste uitzending – je kan ook prima in een later seizoen beginnen. Maar waar je ook begint, de serie zal een ander, vernieuwend perspectief geven op een verleden, dat relatief gezien zeer recent is, maar tegelijkertijd ook heel ver weg lijkt.

Door Stephanie Hall.

Stephanie Hall studeerde Geschiedenis aan de Universiteit van York, waar ze zich specialiseerde in vroegmoderne religiegeschiedenis. Hierna studeerde ze Cultuurgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht, waar ze een scriptie schreef over de rol van materiële cultuur in negentiende-eeuwse missies op de eilanden van de Stille Oceaan.

Berichten gemaakt 1231

Gerelateerde berichten

Type je zoekwoorden hierboven en druk op Enter om te zoeken. Druk ESC om te annuleren.

Terug naar boven