Roman Empire: Master of Rome (2018)
Productie van Netflix
Regie: John Ealer
Met o.a.: Ditch Davey, Tim Carlsen, Ben Black
Roman Empire, de Netflix-serie over de hoogtijdagen van het Romeinse Rijk, is het werk van televisiemakers met weliswaar een liefde voor Romeinse geschiedenis, maar die niet weten of ze nou een dramaserie of een documentaire reeks willen maken.
Net als in het eerste seizoen worden in Master of Rome geacteerde scènes, waarin de makers ons meenemen langs de belangrijkste momenten uit Caesars leven, afgewisseld met afbeeldingen en animaties met voice-overs en commentaren van publiekshistorici. Deze combinatie van drama en documentaire komt echter niet goed uit de verf, omdat de keuzes die zijn gemaakt ten behoeve van entertainment bijten met historische accuratesse. De makers hadden van Roman Empire óf het één of het ander moeten maken – waarbij een dramaserie de betere optie was geweest.
Documentaire
In Roman Empire zijn spanning en sensatie belangrijker dan geschiedenis: entertainment gaat boven informatieverschaffing en fictie gaat boven feit. Waarom er nog oudheidkundigen aan het woord moeten komen, is in dat opzicht een raadsel. De serie is daarnaast doordrongen van thema’s die binnen de academische wereld achterhaald zijn. De focus ligt namelijk onevenredig sterk op de ‘grote mannen’ van Rome, wiens levens en carrières, met al de bijbehorende intriges en pracht en praal de loop van de geschiedenis zouden hebben veranderd. Hoewel de rol van vrouwen op het politieke toneel wel aan bod komt, wordt de Romeinse geschiedenis verteld vanuit het perspectief van haar beroemde mannen – dat is al tot in den treure gedaan. Zeker in combinatie met het soort teleologie die ook te bespeuren valt in het narratief in Roman Empire, waardoor Julius Caesar wordt omschreven als ware hij voorbestemd om de geweldige prestaties te leveren waar hij later bekend om is geworden. De commentaren van de historici die aan het woord komen vervallen in soortgelijke clichés.
De oudheidkundigen kiezen er namelijk vrijwel allemaal voor om zonder al te veel nuance de geschiedenis te behandelen, met veel drama in hun toon, bombastisch taalgebruik en anachronistische termen. Bovendien is de informatie die zij verschaffen oppervlakkig en vaak een herhaling van wat er al in de voice-over wordt verteld of al duidelijk naar voren komt in de geacteerde scènes. Hun grootste zonde is echter dat ze een duidelijke kant kiezen in historiografische debatten en discussies. Mythes worden daarbij gepresenteerd als feit: de dood van Crassus, veroorzaakt door het gesmolten goud dat de Parthen in zijn mond goten, is een legende, maar wordt hier voorgedragen als een historische gebeurtenis. Ook wordt Caesar zonder omhaal voorgesteld als de biologische vader van Cleopatra’s zoon Caesarion, terwijl historici tegenwoordig steeds meer vraagtekens bij die aanname plaatsen.
Drama
Het belangrijkste argument tegen het documentaire-element van de serie is dat het dramagedeelte prima op zichzelf had kunnen staan. De productiewaarde is hoog, de acteurs zijn goed en de scènes gaan mee met de trends die series als Game of Thrones hebben gezet – goeie actieshots, dramatische optredens en gladde seksscènes (zelfs waar dat helemaal niet nodig is). Het past het beste bij het doel dat de makers voor ogen hadden, namelijk puur entertainment. Zonder de vervelende onderbrekende commentaren, zou de serie toegankelijk zijn voor iedereen.
Desalniettemin vertoont het script ook enkele historische onjuistheden. Zo wordt over het huwelijk van Caesars dochter en haar echtgenoot gezegd dat echtelijke verbindingen nimmer verbroken kunnen worden. Het tegendeel waar – die fout is des te meer ironisch daar Julius Caesar zelf drie keer getrouwd is geweest en zijn tweede huwelijk eindigde in een scheiding.
Daarnaast laat de casting van de acteur, die hoofdpersonage Julius Caesar vertolkt, te wensen over. Ditch Davey is namelijk veel te jong en te knap om het hoofdpersonage in dit seizoen neer te zetten. Niet alleen omdat uit recent onderzoek kan worden aangenomen dat Caesar zeker niet moeders mooiste was, maar ook omdat hij in de serie een soort van jonge god blijft, terwijl de vijf afleveringen de gehele strekking van Caesars leven dekken. Overduidelijk wordt ter glorie van zijn persoon maar even vergeten dat Caesar al in de zestig was ten tijde van zijn vermeende affaire met Cleopatra en de aanslag op zijn leven in 44 voor Christus.
Maar met het doel van deze serie voor ogen, zijn dat soort details niet belangrijk. Zonder het documentaire-gedeelte zou Roman Empire een toegankelijke en vermakelijke serie zijn geweest, met genoeg informatievoorziening voor leken. De vraag is of de makers, met al twee seizoenen op hun naam, het tij in een volgend seizoen nog verder kunnen keren…
Door Jasmijn Groot.
Jasmijn Groot (1989) studeerde Geschiedenis en Oudheidkunde aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Daarnaast was ze redactrice bij Skript Historisch Tijdschrift en CODEX Historiae.