Hollywood richt niet vaak haar camera op zwarte figuren wanneer het aankomt op oorlogsfilms, met name als het gaat om de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar is het tachtig jaar geleden sinds de Duitsers in het nauw werden gedreven door de geallieerden in Berlijn. De afgelopen drie decennia hebben we enkele indrukwekkende oorlogsfilms gekregen: Saving Private Ryan (1998), Pearl Harbor (2001), Valkyrie (2008), Inglorious Basterds (2009) en Midway (2019). Wat deze films gemeen hebben, is dat ze de kijker een intens gevoel van het slagveld meegeven. In deze films zien we zelden zwarte mensen in prominente rollen. The Six Triple Eight (2024) geeft daar eindelijk antwoord op. De film vertelt het waargebeurde verhaal van het Amerikaanse legerkorps van zwarte vrouwen die de haast onmogelijke taak kregen om 17 miljoen brieven van en aan soldaten te sorteren en op tijd te bezorgen–en dat binnen zes maanden.
Zwarte Amerikanen en Amerikaanse oorlogen
Als cultuurhistorica heb ik eerder onderzoek gedaan naar Hollywood en de representatie van zwarte soldaten in oorlogsfilms, vooral met betrekking tot de Vietnamoorlog. Dit viel me voor het eerst op in Captain America: The First Avenger (2011), toen Steve Rogers een team van elitecommandotroepen samenstelde om Red Skull te verslaan. De rol van Gabe Jones , een zwarte soldaat, was klein, maar had een grote impact op mijn tienerzelf. Dit wekte mijn nieuwsgierigheid: waarom zag ik niet vaker zwarte soldaten in oorlogsfilms?
Dit heeft een directe link met de realiteit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden zwarte Amerikanen grotendeels uitgesloten van gevechtsfuncties vanwege institutioneel racisme en segregatie binnen het leger. Hoewel ze zich in grote getale aanmeldden voor dienst, bleef het beleid van segregatie onverbiddelijk. Witte militaire leiders geloofden dat zwarte soldaten minder bekwaam waren en vreesden voor sociale spanningen als ze naast witte soldaten zouden vechten. Hierdoor werden zwarte eenheden vaak beperkt tot ondersteunende rollen zoals koken, bouwen en bevoorrading. Pas na de oorlog begon het Amerikaanse leger zijn segregatiebeleid te herzien. In 1948 tekende president Harry Truman Executive Order 9981, waarmee segregatie in het leger officieel werd beëindigd.
Stoere zwarte vrouwelijke underdogs
Deze vorm van discriminatie staat centraal in The Six Triple Eight. De titel verwijst naar het gelijknamige bataljon van zwarte vrouwen dat in opdracht van president Roosevelt naar Europa werd gestuurd om de postbezorging tussen het front en het thuisfront te stroomlijnen en zo het moreel onder soldaten en de Amerikaanse bevolking te verbeteren. Met eigen methoden wisten ze deze enorme achterstand binnen zes maanden weg te werken. Dit bataljon was destijds de enige eenheid met zwarte vrouwen die overzee werd ingezet. De film laat zien hoe witte mannen in het leger hen structureel tegenwerkten, in het bijzonder Lieutenant General Halt (Dean Norris), de racistische commandant. Toch weet kapitein Charity Adams (Kerry Washington) hen keer op keer te weerstaan. Dit is een belangrijk en waargebeurd verhaal dat verteld moet worden, en het is betreurenswaardig dat het pas in 2024 verfilmd is. Regisseur Tyler Perry koos voor een grotendeels onbekende, jonge cast, wat de kijker in staat stelt zich volledig op het verhaal te richten in plaats van op steracteurs.
Net niet helemaal overtuigend
Ondanks de kracht van het verhaal schiet de uitvoering op sommige punten tekort. De film is soms te simplistisch en zwart-wit in de manier waarop goed en kwaad worden neergezet, wat afbreuk doet aan de geloofwaardigheid. Natuurlijk waren deze vrouwen uitzonderlijk nobel en dapper, maar de film leunt af en toe te veel op stereotype contrasten, waardoor de nuance verloren gaat.
Ook Kerry Washingtons vertolking van Charity Adams had sterker gekund. Hoewel ze een ervaren actrice is, komen sommige van haar reacties overdreven en minder natuurlijk over. Met name in confrontaties met witte officieren lijkt ze vaak op het punt te staan in tranen uit te barsten, ongeacht de emotionele lading van de scène. Hierdoor voelen sommige momenten minder overtuigend dan ze hadden kunnen zijn. Dit is jammer, want een subtielere benadering had de impact van haar personage kunnen versterken. Toch is het gebrek aan gevestigde zwarte actrices in deze leeftijdscategorie ook een bredere reflectie van Hollywoods beperkte aanbod aan hoofdrollen voor zwarte vrouwen.
Tot slot roept de keuze voor Tyler Perry als regisseur gemengde gevoelens op. Hij heeft onmiskenbaar talent en heeft met diverse films succes geboekt, maar dit is zijn eerste historische oorlogsdrama en dat is merkbaar. Hoewel de film over het algemeen degelijk in elkaar steekt, ontbreekt soms de verfijning die een regisseur met meer ervaring in het genre had kunnen brengen. Het blijft interessant om te bedenken hoe een filmmaker als Ava DuVernay (Selma, When They See Us) deze geschiedenis tot leven had gebracht. Toch is The Six Triple Eight een waardevolle toevoeging aan het oorlogsfilmgenre en een belangrijke stap in de representatie van zwarte soldaten op het witte doek.
Door Rajae el Morabet Belhaj
The Six Triple Eight (2024) reg. Tyler Perry
Met o.a. Kerry Washington, Ebony Obsidian en Milauna Jackson
Te zien op Netflix
Rajae el Morabet Belhaj (1998) heeft de bachelor Geschiedenis aan de Universiteit Leiden afgerond, waar ze zich heeft gespecialiseerd in raciale betrekkingen in de Amerikaanse samenleving in historisch perspectief. Momenteel volgt ze de research master History: Cities, Migration and Global Interdependence en de master North American Studies in Leiden en doet zij onderzoek naar sociale relaties tussen etnische groepen en politiegeweld in Amerikaanse mainstream films. Daarnaast werkt ze als cultureel adviseur bij het Creative Europe Desk | DutchCulture.
