Een biopic over een indrukwekkende vrouw uit de geschiedenis: ik word er altijd enthousiast van. Streamingsdienst Disney+ had Young Woman and the Sea in de aanbieding, over Trudy Ederle, die als eerste vrouw het Kanaal overzwom. Is het wat, deze Disney-biopic?
Trudy Ederle
Technisch gezien had ik wél van haar gehoord, toen ik afgelopen zomer het stadsmuseum van Dover bezocht. Daar is een muur gewijd aan het overzwemmen van het Kanaal tussen Frankrijk en Engeland, op zijn nauwst zo’n 33 kilometer en vol verraderlijke stromingen. Trudy (Gertrude) Ederle, dochter Duitse immigranten in New York, was in 1926 de eerste vrouw die de oversteek succesvol maakte en verbrak meteen de tijden van de vijf mannen voor haar. Daarvoor al won ze meerdere internationale zwemwedstrijden en verbrak ze allerlei records. Geen gekke keuze als onderwerp voor een film, dus.
Het water als focus
De film heeft een vrij beperkte focus: Ederle’s liefde voor zwemmen, en haar tocht over het Kanaal. Haar latere leven wordt helemaal aan het einde kort aangestipt, maar dit is zoals de titel al zegt inderdaad vooral het verhaal van Trudy en de zee. We zien hoe graag ze als jong meisje wil leren zwemmen en hoe koppig ze volhoudt tot ze bij een zwemclub zit; Trudy is een doorzetter, leren we al gauw. Ze wint allerlei wedstrijden, maar na teleurstellende Olympische Spelen zet ze haar zinnen op het Kanaal. Een interessante film maken over iemand die 14,5 uur zwemt is geen makkelijke opgave, maar al met al vond ik het zeker onderhoudend. Trudy’s jeugd en kennismaking met zwemmen worden vlot en dynamisch verteld, en de uiteindelijke zwemtocht wordt mooi in beeld gebracht. Je hoort de klotsende golven, ziet de duistere diepten en kunt je maar al te goed voorstellen hoe koud het water moet zijn geweest. Zo goed, dat ik me regelmatig afvroeg waarom iemand dit zichzelf aan zou willen doen, maar dat ligt misschien aan mij.
Echt Disney?
Deze film is door Disney geproduceerd, en is grotendeels precies wat je van een Disney-biopic zou verwachten: een hoog feelgoodniveau, het zij wat historisch genuanceerder. We hebben een heldin die droomt van een spannend leven, ouders die dit tegenhouden maar haar uiteindelijk steunen, mensen die niet geloven dat het haar gaat lukken maar haar succes toch moeten onderkennen… Conflicten worden redelijk luchtig opgelost: Trudy’s oudere zus Meg moet van hun ouders met zomaar een Duitse jongen trouwen, en alhoewel de zussen hier niet blij mee zijn staan ze op haar trouwdag allemaal te lachen en komen eventuele issues rondom dit huwelijk de rest van de film niet aan bod. De dialogen rondom het seksisme waar vrouwen mee te maken kregen zijn weinig subtiel, maar aan de andere kant is het soort seksisme dat vrouwen van sport uitsluit nu eenmaal niet subtiel, en hiermee maakt de film tenminste duidelijk met wat voor onzin we 100 jaar geleden te maken hadden. De film is geen kritische analyse over seksisme in de jaren ’20; het laat zien hoe één vrouw zich ertegen verzette en won. Wat misschien nog wel iets beter uitgewerkt had kunnen worden is Trudy’s motivatie om het Kanaal over te zwemmen. We weten dat ze dol is op zwemmen en geen enkele uitdaging uit de weg gaat, maar toen ze haar tweede zwemcoach opdracht gaf haar onder geen enkele omstandigheid uit het water te halen keek ik daar toch even van op. ‘We gaan naar Engeland, of we sterven’, zegt ze erbij. Dat klonk opeens wel erg treurig uit de mond van de levenslustige Trudy, die dit plan pas een paar maanden eerder had opgevat. Gelukkig komt het allemaal goed!
Extra drama
Er waren een paar grote momenten in de film die niet helemaal kloppen met de werkelijkheid. Volgens de film wint Trudy namelijk alleen brons bij de Spelen van 1924 en gaat ze teleurgesteld naar huis, maar in het echt won ze van alles, waaronder goud. Bij haar eerste poging om het Kanaal over te zwemmen wordt ze volgens de film door haar coach gesaboteerd doordat hij slaappillen in haar thee doet. In het echt liet hij haar uit het water halen nadat ze begon te hoesten; de meningen zijn verdeeld of dit uit bezorgdheid was of om haar te saboteren, maar het is toch heel wat anders dan iemand drogeren. Dit soort extra drama zie je natuurlijk vaker in historische films om alles nét wat interessanter te maken, en over het algemeen doet deze film het heel aardig. Waar ik speciaal mijn complimenten voor wil geven is dat de Duitse ouders van Trudy door Duitse acteurs worden gespeeld, die af en toe ook Duits spreken. Dat geeft het geheel net wat meer authenticiteit in een cinematisch landschap van Europeanen die alleen Engels kunnen. De eindscène waarin Trudy feestelijk wordt onthaald in New York lijkt bijna te mooi om waar te zijn, maar ze kreeg écht een gigantische parade bij haar terugkeer, met twee miljoen mensen die kwamen kijken: toch een mooie opsteker om te zien hoe een vrouw als held wordt onthaald.
Door Stella van Ginkel
Young Woman and the Sea (2024)
Regie Joachim Rønning
Met o.a. Daisy Ridley, Tilda Cobham-Hervey en Sian Clifford
Te zien op Disney+
