De in 1919 opgerichte Centrale Inlichtingendienst (CI) voorzag politiek Den Haag tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog van informatie over de politieke activiteiten van Nederlandse burgers. Bij gebrek aan sturing hield de CI in de jaren 1920 alles wat rood en revolutionair was in de gaten. In deze scriptie gaat Titus van de Kerke aan de hand van een aantal dossiers uit het archief van de CI op zoek naar de verdiensten van de eerste Nederlandse veiligheidsdienst en vraagt hij zich af of – en welke – lessen voor de toekomst van de Nederlandse inlichtingengemeenschap we uit het verleden van deze proto-AIVD zouden moeten trekken.
Frans Rotteveel Mansveld: Met het hoofd boven water
Samenvatting Nederland was in de Eerste Wereldoorlog neutraal. Toen Duitsland in 1917 de zogenoemde onbeperkte duikbotenoorlog aankondigde, werd het echter heet onder de voeten van het neutrale Nederland. Frans Rotteveel Mansveld vergelijkt in zijn paper het diplomatieke optreden van de Minister van Buitenlandse Zaken John Loundon, Minister-President Cort van der Linden en de vooraanstaande Nederlandse […]
Esther Ladiges: Kampf um Berlin
Samenvatting Treiterende nazi’s en geïrriteerde communisten: in de turbulente tijden van de Weimarrepubliek gingen beide partijen dagelijks met elkaar op de vuist. De vanzelfsprekendheid van de ongehoord gewelddadige omgang met politieke tegenstanders – evenzo de frequentie van de vechtpartijen – in het Berlijn van voor de Tweede Wereldoorlog, is ronduit choquerend. Welke rol speelde geweld […]
Maarten van Poll: ‘Mit Haß aus Liebe’
Samenvatting Bevlogen linkse idealisten, politiek geëngageerde publicisten, vlijmscherpe polemisten en voorvechters van de Weimarrepubliek; de auteurs van het Duitse tijdschrift Das Tage Buch en hun werk vormen een dankbaar historisch onderwerp. Het maatschappijkritische blad – geschreven door en voor intellectuelen – keek met een kritische oog naar de rechtspraak, de onkunde van politici, het algemene […]
Koen van Zon: Trouwe grenswachters van het groot Germanendom
Samenvatting ‘Elke morgen gaat de zon op, elke avond valt de nacht, over de Vlamingen, over de Walen: ik bemoei mij er niet mee’, zong Jaap Visser. Koen van Zon denkt daar gelukkig anders over. In Trouwe grenswachters van het groot Germanendom bestudeert hij trefzeker het Vlaamse ‘activisme’ ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. In […]
Anna van der Tas: Zedenverval in de ‘roaring Twenties’
Samenvatting Spannend of eng? De jaren twintig van de vorige eeuw worden de Roaring Twenties genoemd. Bij deze typering horen rokerige clubs waar losbandige dames in Flapperjurkjes op nieuwe muziek als Jazz dansen. Maar dit rokerige cafe laat niet het hele plaatje zien. Verandering roept ook angst op. Het overmatige gebruik van cocaine tijdens de […]
Column: Fronttoerisme
Ook jonge historicus Tommy Duurland staat stil bij de jaarlijkse herdenking van de Eerste Wereldoorlog en blikt alvast vooruit op de activiteiten en de te verwachten massahysterie rond herdenkingsjaar 2014. Lees de hele column hier.