Ze wordt door historica Els Kloek in 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis één van de grondlegsters van het Nederlandse feminisme genoemd, maar cultuurwetenschapper Annette Faber overdrijft niet wanneer zij stelt dat niemand ooit van het onderwerp van haar promotietraject heeft gehoord: Elise van Calcar (door Faber steevast aangeduid als ‘Elise’ zodat er geen verwarring […]
Bijbelse vrouwen in de fin de siècle kunst
Een analyse van de Bijbelse femme fatale aan de hand van drie verschillende schilderijen Samenvatting Eva, uit het Bijbelse verhaal van Adam & Eva, is misschien wel de bekendste gevaarlijke vrouw uit de geschiedenis. Haar vermeende onbetrouwbare karakter werd in de negentiende eeuw regelmatig afgebeeld samen met haar aantrekkingskracht. Zo beeldde de schilder en beeldhouwer […]
Recensie | Lucy Delap – Feminisms
Het historiografische debat omtrent feminisme ontwikkelt zich de laatste jaren in een razend tempo. Er is kritiek op het ‘golvenmodel’, dat de geschiedenis van feminisme indeelt in drie golven van initiatief en protesten met periodes van stilstand ertussen, en academici uit verschillende velden debatteren over de definitie van feminisme. De monografie Feminisms: A global history, […]
Recensie | Joyce Pijnenburg – Pen, bed en habijt
Een schrijfster, een hoer en een non doopten eeuwen geleden hun ganzenveer in de inkt en schreven over vrouwzijn, gender en seksisme. Ze werden drie baandoorbrekende vroegmoderne denkers. Hun geslacht verdoemde hen tot de vergetelheid. Totdat de golven van het moderne feminisme hen langzaamaan in ere herstelden. Nu heeft filosoof Joyce Pijnenburg eindelijk voor het […]
Recensie | Judith Noorman en Frans Grijzenhout (red.) – Gouden Vrouwen van de 17de eeuw
Toen kunsthistorica Judith Noorman begon met een nieuw vak aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), werd de centrale opdracht voor haar studenten “cherchez la femme!” (“zoek de vrouw!”) – afgeleid van het bekende citaat uit het boek Les Mohicans de Paris van Alexandre Dumas (1802-1870). In enkele weken tijd schreven 34 aanstormende kunsthistorici onder begeleiding […]
Recensie | Kate Kirkpatrick – Simone de Beauvoir
Met haar bekende uitspraak ‘Je komt niet ter wereld als vrouw, je wordt vrouw’, bedoelde Simone de Beauvoir dat de positie van vrouwen in de maatschappij geen natuurlijk gegeven is, maar een sociaal construct. En zoals De Beauvoir onderzocht hoe vrouwen, vrouw werden, zo onderzoekt Kate Kirkpatrick in haar biografie hoe De Beauvoir werd wie […]
Recensie | Alies Pegtel – Zij in de geschiedenis
Zij in de geschiedenis door Alies Pegtel (1988) is een klein boekje met een duidelijke boodschap: Veel vrouwen in de geschiedenis zijn over het hoofd gezien door mannelijke historici, terwijl inzicht op vrouwen in de geschiedenis nieuwe perspectieven biedt op de huidige maatschappij. Pegtel verbindt veel historische vrouwen aan hoe er vandaag de dag naar […]
Filmrecensie | Little Women
Little Women begon als een geliefd negentiende-eeuws boek, geschreven door Louisa May Alcott, maar is inmiddels al meerdere malen verfilmd. Deze edities vielen bij het publiek goed in de smaak, en ook de nieuwste filmadaptatie kan zich bij deze reeks voegen. Zowel liefhebbers van het boek als nieuwkomers zijn het erover eens: Little Women is […]
deSpiegel: In de voetsporen van de werkende moeders
Jacinda Ardern is zwanger. Maar daarnaast is Jacinda Ardern de premier van Nieuw-Zeeland. Mijn gebruik van het woordje ‘maar’ is opzettelijk: zwangere regeringsleiders, dat is nogal wat. Sterker nog: Ardern is pas de tweede democratisch gekozen regeringsleider die tijdens haar ambtstermijn zal bevallen: de toenmalige premier van Pakistan Benazir Bhutto beviel in 1990 van een […]
Scriptie: Iris van Olst, Vereniging uit onzichtbaarheid
EERST DE LONGREAD LEZEN? DEZE VIND JE HIER. Aanhangers van het zwarte feminisme begonnen zich in de jaren tachtig in Nederland te verenigen. Tijdens de zogeheten Winteruniversiteit van 1983 boden zwarte vrouwen weerstand tegen het witte feminisme en besloten zich te organiseren onder de term ‘zwart’ . Dit betekende de geboorte van Flamboyant, een ontmoetings- […]