Lebensraum, leefruimte. Het Duitse begrip dat in één woord weergeeft wat de kern van de nationaalsocialistische ideologie van Adolf Hitler is: het grote Duitse volk had ruimte nodig en andere landen zouden in die ruimte moeten voorzien. Toch was het niet Hitler die dit woord het eerst gebruikte: het was hét motto van de Duitse […]
Recensie: Ivo van de Wijdeven – De rafelranden van Europa
“In 2014 begon de troonrede voor het eerst sinds jaren met een beschouwing over het buitenland. De koning stelde dat geopolitieke ontwikkelingen direct hun weerslag hebben op de Nederlandse samenleving. Na lange afwezigheid stond geopolitiek weer volop in de aandacht.[…] Met MH17 werd Nederland plotseling het conflict in Oekraïne ingetrokken” (p. 25). Het conflict in Oekraïne […]
Recensie: Svetlana Alexijevitsj – De oorlog heeft geen vrouwengezicht
Over de mens in de oorlog ‘Iedereen zal blij met je zijn. Ze wachten op je, en wel hierom: vertellen over vroeger is erg, maar niet vertellen nog veel erger’, bezwoer Valentina Pavlovna Tsjoedajeva de Wit-Russische schrijfster en onderzoeksjournaliste Svetlana Alexijevitsj (1948). Tsjoedajeva vocht tijdens de Tweede Wereldoorlog als sergeant en commandant van luchtdoelartillerie. Ze […]
Laura van Dijk, ‘Buitengewone maatregelen in een noodtoestand’
EERST DE LONGREAD LEZEN? DEZE VIND JE HIER. Tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog pleegden sommige Nederlandse militairen extreem geweld. De autoriteiten duidden deze geweldplegingen systematisch aan als ‘excessen’ en jarenlang is dit het officiële overheidsstandpunt geweest. In de maanden na speciale operaties op Zuid-Celebes stelden Kamerleden vragen en ontstond in de linkse pers kritiek over het optreden […]
Longread: Laura van Dijk, Framing van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog
Vlak na de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945, riep de Indonesische nationalistische leider Sukarno de Republik Indonesia uit, gebaseerd op sociale rechtvaardigheid, democratie en beschaafde menselijkheid. In Nederland heerste op dat moment echter een tegenovergesteld beeld van de Republiek. Republikeinen waren zogenaamde ‘extremisten’ die de ‘onschuldige Indonesiërs’ in gevaar brachten met een ideologie […]
Wisselrecensie – Debatavond ‘Wat er op het spel staat!’ Een historische blik op heden en toekomst.
Maandelijks wisselen Van Gisteren en Jonge Historici recensies uit. Deze maand bij Jonge Historici: Agnes Cremers over het debat ‘Wat er op het spel staat!’, georganiseerd door Historisch Nieuwsblad en Maarten! Kijk voor de meest recente bijdrage van Jonge Historici door Koen Smilde op www.vangisteren.nu
Recensie: Adwin de Kluyver – Terug uit de witte hel. Hoe poolreiziger Sjef van Dongen een nationale held werd
Voordat ik dit boek open sloeg moest ik even denken aan een boek dat ik een aantal jaar geleden voor college aan had geschaft: Heiligen, idolen, iconen van Willem Frijhoff, met (de toen nog niet) dikke Ronaldo als het Christusbeeld te Rio prijkend op de kaft. Voor de een held of idool, voor de ander […]
Longread: Mechteld Bous, Scandinavisch exceptionalisme – wat is het?
Scandinavische landen zijn speciale landen. Dit vinden ze voornamelijk zelf. Hun gedeelde interesse, hechte samenwerking en gemeenschappelijke geschiedenis geeft de landen Noorwegen, Zweden, en Denemarken een speciale plaats in de Europese en mondiale verhoudingen. Deze speciale plaats hebben zij gekregen, omdat ze enerzijds geïnteresseerd zijn in economische samenwerking binnen Europa – de landen exporteren veel […]
Mechteld Bous, From Copenhagen to Copenhagen
Na de val van de muur was voor veel nieuwe Oost Europese staten het doel om lid te worden van de Europese Unie. Deze wens werd door Denemarken vanaf het begin gesteund, wat uiteindelijk leidde tot de aanname van de ‘regatta aanpak’: op de conferentie in Luxemburg (1997) besloot de Europese raad de onderhandelingen te […]
Wisselrecensie: Gevallen op het Binnenhof – Charlotte Brand
Maandelijks wisselen Van Gisteren en Jonge Historici recensies uit. Deze maand bij Jonge Historici: Barbara Eelman over ‘Gevallen op het Binnenhof’ van Charlotte Brand. Kijk voor de meest recente bijdrage van Jonge Historici door Sietske van der Veen op www.vangisteren.nu