Samenvatting Engelbert Dollfuß maakte in 1933, in hetzelfde jaar dat Hitler de macht in Duitsland overnam, van Oostenrijk een dictatuur. Ondanks het feit dat Dollfuß in juli 1934 om het leven werd gebracht, hield zijn regime stand tot de Anschluss van 1938. Historici zijn het sindsdien oneens over hoe het Dollfuß-regime het beste omschreven kan […]
Annelieke Wiegeraad: De keerzijde van de Bevrijding
Samenvatting In De keerzijde van de Bevrijding. De omgang met ‘moffenmeiden’ in Bergen op Zoom, 1944 – 1948 neemt Annelieke Wiegeraad de naoorlogse omgang met Bergen op Zoomse ‘moffenmeiden’ onder de loep. Ondanks dat ‘moffenmeiden’, meisjes die in het bezette Nederland intieme contacten hadden met Duitse soldaten, een bekend begrip is, is er weinig wetenschappelijk […]
Jeroen Hopster: Discipelen van Darwin of Helpers van Hitler
Samenvatting In deze scriptie onderzoekt Jeroen Hopster de verhouding tussen de raciale ideologie en de voortschrijdende inzichten van de evolutiebiologie in nazi-Duitsland. Hopster laat zien dat er naast ideologische pseudowetenschap ook ‘goede wetenschap’ werd bedreven onder Hitlers bewind. De radicalisering van Duitse wetenschappers kwam niet alleen voort uit ideologische motieven. Ook ambtelijke competitie en een […]
Esther Ladiges: Van arbeiderspartij naar volkspartij
Samenvatting De ‘s’ in NSDAP is altijd een omstreden aspect geweest. Immers, hoe viel dit socialisme van de nazipartij te rijmen met haar antisemitisme en andere extreemrechtse standpunten? Klopt het daarnaast dat, zoals iedere historicus beweert, het socialisme van de nazi’s sneuvelde doordat de NSDAP een ideologische Wendung nach rechts maakte? Zo ja, wanneer? Literatuur, […]
Maarten van Poll: ‘Mit Haß aus Liebe’
Samenvatting Bevlogen linkse idealisten, politiek geëngageerde publicisten, vlijmscherpe polemisten en voorvechters van de Weimarrepubliek; de auteurs van het Duitse tijdschrift Das Tage Buch en hun werk vormen een dankbaar historisch onderwerp. Het maatschappijkritische blad – geschreven door en voor intellectuelen – keek met een kritische oog naar de rechtspraak, de onkunde van politici, het algemene […]
Esther Ladiges: ‘Wenn ein Unkraut die gute Saate zu überwuchern und zu ersticken droht…’
Samenvatting De nazipropaganda heeft talloze misvattingen met dodelijke consequenties de wereld in geholpen. Een van de verschrikkelijkste is de medische opvatting over de zuiverheid van het Arische ras. De nazistische ideeen over erfelijkheid, eugenetica, sterilisatie van ongewenste elementen binnen de ‘Volksgemeinschaft’ en rashygiene blijven choqueren. In ‘Wenn ein Unkraut…’ bestudeert Esther Ladiges deskundig de populaire […]
David de Jong: Curzon Line
Samenvatting Politieke spelletjes, geheime agenda’s en diplomatieke hoogstandjes: het verdelen van de invloedssferen in Europa door de geallieerde bondgenoten aan de vooravond van de Koude Oorlog bevat genoeg stof voor een gros politieke thrillers. In dit spraakmakende essay worden op secure wijze documenten uit het archief van de Foreign Relations of the United States nauwkeurig […]
Anna van der Tas: Zedenverval in de ‘roaring Twenties’
Samenvatting Spannend of eng? De jaren twintig van de vorige eeuw worden de Roaring Twenties genoemd. Bij deze typering horen rokerige clubs waar losbandige dames in Flapperjurkjes op nieuwe muziek als Jazz dansen. Maar dit rokerige cafe laat niet het hele plaatje zien. Verandering roept ook angst op. Het overmatige gebruik van cocaine tijdens de […]
Lex Noteboom: Binjamin Wilkomirski en de moord op de historicus
Samenvatting Hoe is het om slachtoffer te worden van bedrog? In 1995 publiceerde Binjamin Wilkomirski zijn werk Bruchstucke. Daarin beschrijft hij zijn schokkende ervaringen als Poolse Jood in een Duits concentratiekamp. Drie jaar later bleek het boek een totale fake en te zijn gefabriceerd door een Oostenrijkse auteur die nooit vervolgd is. Lex Noteboom stelt […]