In het kleine Duitse plaatsje Jena gebeurt rond 1800 iets wonderbaarlijks, Het universiteitsstadje werd rond die tijd een verzamelplaats voor de briljantste geesten die Duitsland te bieden had, van Hegel en Fichte tot Goethe en Novalis. Zij vuurden de Romantiek aan en verzetten zich tegen het in hun ogen te mechanistische wereldbeeld van de Verlichting. […]
Essay | ‘Soo als het een goede vrouw betaamt’ – Een kritische kijk op de vroegmoderne vrouwelijke eer
Een van de vele vrouwen die bij de notaris haar goede eer wilde bewijzen was Adriana Jacobs Vermeulen. Op verzoek van de Rotterdamse Adriana verklaarden Cornelis Huijbregtsz en Neeltje Willems op 17 december 1720 bij de notaris dat Adriana een goede én bovenal een eerbare vrouw was. De reden voor Adriana om dit vast te […]
Rosalie Versmissen | Boeren als burgers – Ideeën over burgerschap op het Drentse platteland, 1748
Samenvatting Burgerschap in de vroegmoderne tijd wordt meestal beschouwd vanuit het leven binnen de muren van de stad. Er is tot op heden nog maar weinig aandacht geweest voor de bevolking op het platteland en hun ideeën over burgerschap. Deze studie focust daarom op het agrarische Landschap Drenthe in het jaar 1748. De ingezetenen van […]
Uit de schaduw: Zegels, unieke bron van informatie
In de Nederlandse archieven liggen unieke primaire bronnen die ons van onschatbare historische informatie voorzien. Veel van deze bronnen, zoals oorkonden, brieven, bevolkingsregisters of doopboeken, worden volop bestudeerd. Een ondergeschoven kindje in deze diversiteit aan bronnen zijn zegels. Iedere historicus en kunsthistoricus weet wel degelijk wat een zegel is, maar is zich niet altijd bewust van de spannende onderzoeksvragen die gesteld kunnen worden over dit type bronmateriaal. Hoog tijd om de zegels uit hun schaduwpositie te halen!
Recensie: Daniëlle Teeuwen – Financing Poor Relief through Charitable Collections in Dutch Towns, c. 1600-1800
Hoewel Nederlanders in het buitenland bekend staan als nogal gierige mensen, zien wij onszelf juist graag als heel vrijgevig. Als er ergens in de wereld een humanitaire ramp voltrekt – denk bijvoorbeeld aan de tsunami in de Indische Oceaan in 2004 – worden er in allerijl acties georganiseerd en slaan de publieke omroep en de […]
Recensie: Duivelskwartier
Amanda Balke beoordeelt Duivelskwartier van Johan Otten, die aan de hand van een indrukwekkend aantal bronnen verhaalt over 16e eeuwse heksenverbrandingen.
Op gepaste afstand
Emma de Cort schreef naar aanleiding van het thema Tussen droom & daad over de buitenlandse schilders die naar de pittoreske Lage Landen van hun dagdromen trokken en kennismaakten met rare gewoontes van de plaatselijke bevolking.
Pieter Buitendijk: Oproerigheid in Delft
Samenvatting Pieter Buitendijk onderzoekt in dit stuk een oproer in zijn geboortestad Delft. Het ‘speelse’ element van dit oproer, pittige Delftse huisvrouwen die de hele stad meetrekken, maakt het stuk plezierig om te lezen. Buitendijk onderzoekt hoe en waarom dit oproer zo uit de hand liep, en waarom de lokale magistraat de situatie amper onder […]
Hugo Rijpma: A.P.P.C.R.E. de Ceva (1791-1876)
Samenvatting Schilderkunst, kunsthandel en positiestrijd aan het negentiende-eeuwse Haagse hof staan centraal in dit onderzoek van Hugo Rijpma. Hoofdpersoon is de Zuid-Nederlandse kolonel de Ceva, een ex-militair die zich snel omhoog weet te werken in de Haagse kunstwereld. Als directe adviseur van koning Willem II heeft hij grote invloed op de kunstaankopen van het koninklijk […]
Wouter Kesteloot: Reinheid, gezondheid en therapie
Samenvatting In Reinheid, gezondheid en therapie. Baden en zwemmen in Antwerpen (1875-1915) beschrijft Wouter Kesteloot de ontwikkeling van het beleid omtrent publieke baden en douches in Antwerpen rond het jaar 1900. Net als in omringende landen ontstond in België destijds de overtuiging dat regelmatig baden en zwemmen de hygiëne en lichamelijke gezondheid van de bevolking […]