‘Waarom Wilders geen NSB’er is’ – teaser uit een nieuwe bundel door jonge historici

Mensen als Rob Riemen en Thomas von der Dunk zitten er hopeloos naast met hun vergelijkingen tussen de PVV en de NSB. Jonge historicus Thijs Bogers schreef een geschiedtheoretische waardering van het hedendaagse populisme.

“De politicoloog Koen Vossen laat met zijn uiteenzetting van de verschillende episodes van populisme in Nederland zien dat het heden gevrijwaard is van het verleden. Daarbij wordt niet bedoeld dat het verleden geen enkele weerslag heeft op het heden. Wanneer het populistisch potentieel in 2001-2002 niet door Pim Fortuyn was aangewend was de huidige herschikking van de Nederlandse politiek bijvoorbeeld ook veel minder waarschijnlijk geweest. In ieder geval was het initiatief daartoe niet op deze manier genomen. De Fortuyn-revolte was niet een onafwendbaar gevolg van de gezapige politiek onder Paars. Dat een democratische wervelwind kon huishouden kwam door de toenmalige samenkomst van omstandigheden en de individuen die hierbinnen beslissend handelden. Uiteindelijk blijft het heden altijd volkomen eigengereid ten opzichte van het verleden.

Het heden is niet overgeleverd aan het verleden

Ondanks deze eigengereidheid erkennen historici wel degelijk dat menselijk handelen op veel manieren wordt beperkt. Zo wordt het voorstellingsvermogen van mensen, waarop zij hun handelingen mede baseren, beperkt door hedendaagse samenlevingsnormen. Deze beperkingen worden niet altijd onderkend: veel gebruiken en gewoonten worden immers niet als beperkingen opgevat. Toch is juist de historicus degene die terugkijkend deze beperkingen kan onderkennen en voor anderen inzichtelijk kan maken. Een historicus relateert menselijk handelen immers aan de sociale context waarbinnen deze plaatsvond. Daarmee verduidelijkt geschiedschrijving bij uitstek dat menselijk handelen niet in absolute zin vrij is en welke beperkingen bij welke tijd horen. Die beperkingen zijn echter niet gedetermineerd vanuit het verleden. De erkenning van deze beperkingen doet daarom niets af aan het inzicht dat het heden volkomen gevrijwaard is van het verleden.”

Snelweg naar Rome
Dit is een fragment uit het artikel van Thijs Bogers, ‘Waarom Wilders geen NSB’er is. Een geschiedtheoretische waardering voor hedendaags populisme’ in de door jonge historici geschreven bundel Snelweg naar Rome. Een nieuwe generatie historici over het verleden (Prometheus/Bert Bakker, september 2013), onder redactie van Janna Coomans, Thomas Smits en Jan Julia Zurné.

Thijs Bogers is historicus en politicoloog en als docent en onderzoeker verbonden aan de afdeling Bestuurswetenschap en Politicologie van de Vrije Universiteit Amsterdam. Eerder was hij te zien met vlammende toespraken op de Dag van de Jonge Historicus (filmpje) en De Nacht is Jong (filmpje).

Thijs Bogers tijdens De Nacht is Jong
Thijs Bogers tijdens De Nacht is Jong

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Type je zoekwoorden hierboven en druk op Enter om te zoeken. Druk ESC om te annuleren.

Terug naar boven