“Pro-EU” Wales en haar 40% Brexit-stemmers: hoe staan de zaken ervoor?
Iets meer dan een maand geleden kwam het nieuws naar buiten dat Wales en Schotland de mogelijkheden aan het bekijken waren om samen een unie te vormen, mocht het Verenigd Koninkrijk stemmen vóór een Brexit. Het plan was om de landen te verbinden door middel van een tunnel of brug via The Isle of Man en Engeland er volledig buiten te houden. Het was 1 april.
Hoewel het in de werkelijkheid niet zo snel zal gaan, bevat de grap van The Independent een zekere kern van waarheid. Het is niet irreëel dat de uitkomst van het aanstaande referendum de aanwezige spanningen in het Verenigd Koninkrijk zal laten toenemen, maar deze aanname is meer toepasbaar op Schotland dan op Wales. In veel Britse en Europese media wordt namelijk aangenomen dat Engeland overwegend pro-Brexit is, terwijl Schotland en Wales juist een meerderheid voor blijven zouden kennen. Maar de werkelijkheid is, zoals vaak, een stuk genuanceerder. Ondanks de waarschuwing van de eerste Welsh minister Carwyn dat een Brexit zal leiden tot een constitutionele crisis, lijkt het erop dat het tot aan 23 juni onduidelijk zal blijven welk kamp zal winnen, ook in Wales.
In maart bleek namelijk dat het absoluut nog geen gelopen race is. In tegendeel, de peilingen uit die maand lieten zien dat 45% van de Welshmen vóór een Brexit dacht te zullen stemmen, terwijl maar 37% wilde blijven. Een ruime maand later is dit beeld lichtelijk veranderd in het voordeel van het blijf-kamp, maar nog altijd kent Wales een groot aantal eurosceptici dat niet strookt met het beeld dat in de media wordt geschetst. Waar komt dan het idee vandaan dat het merendeel van de Welshmen zou stemmen vóór blijven?
Dit is voornamelijk terug te leiden op het grote verschil in financiële steun die Engeland en Wales ontvangen. Waar Wales in aanmerking komt voor grote hoeveelheden Europese subsidies omdat het GDP minder is dan 75% van het Europese gemiddelde, ontvangt Engeland aanzienlijk minder. De resultaten van deze subsidies zijn ook in Swansea terug te zien, bijvoorbeeld in de geheel nieuwe Bay Campus van Swansea University en de gerenoveerde Marina vlakbij het commerciële centrum. Het leidde in Engeland tot het argument – dat bovendien door het Brexit-kamp wordt gepresenteerd alsof het voor het gehele Verenigd Koninkrijk zou gelden – dat ze meer geld kwijt zijn aan de EU dan dat ervoor terug zou komen. Ondertussen benadrukt het blijf-kamp consequent dat Wales geheel pro-EU is, een valse vanzelfsprekendheid gebaseerd op de financiële steun.
De Welsh eurosceptici worden dus door beide kampen tekort gedaan. Door het blijf-kamp worden ze genegeerd en door het Brexit-kamp wordt een voor hen niet geldend argument gebruikt. Want, het gaat de Welsh Brexit-stemmer niet om de economische argumenten, maar eerder om zijn visies op immigratie en veiligheid; het tweede grote thema in het debat. Het Verenigd Koninkrijk zou geen controle meer hebben over haar eigen grenzen en brengt daarmee de veiligheid van haar samenleving in gevaar. Hierbij wordt gedoeld op internationale bedreigingen zoals IS, maar in de samenleving lijkt ‘de Pool die de banen afpakt’ een grotere stoorfactor.
Uit de peilingen blijkt dat de Welsh bevolking verdeeld is over het immigratiebeleid, net zoals over de Brexit-kwestie. Het zijn de jongeren, veelal studerend of net afgestudeerd, die zich beduidend minder zorgen maken over het immigratievraagstuk, terwijl de oudere, vaak minder hoogopgeleide bevolkingsgroepen het juist als bedreiging zien. Als gevolg zijn universiteitssteden, zoals Cardiff, pro-EU, terwijl de meer rurale gebieden neigen naar de Brexit-zijde.
Het relatief hoge percentage Welsh Brexit-stemmers lijkt dus voort te komen uit de zorgen van een groot deel van de bevolking over het Europese immigratiebeleid. Desondanks is dit eerder de reflectie van de mening van een schreeuwerige minderheid dan van de werkelijkheid. Want wat mij het meest is opgevallen over de aanloop naar het referendum is dat het absoluut niet leeft in de samenleving. Op enkele opmerkelijke krantenkoppen na, zoals Boris Johnsons vergelijking tussen de EU en Hitlers Europese superstaatplannen (15 mei) en de proclamatie van The Telegraph dat toastapparaten van de EU moeten verdwijnen (12 mei), is er verder niets van te merken op straat. Ik heb nog geen billboard, affiche of brochure gezien, en ook uit navraag bij Welsh en Engelse studiegenoten blijkt voornamelijk desinteresse en onwetendheid.
Persoonlijk vind ik dit laatste een schrikbarende en treurige conclusie. De keuze die op 23 juni gemaakt zal worden zal namelijk niet alleen de toekomst van Wales of het Verenigd Koninkrijk beïnvloeden, maar zal zeker ook een grote impact hebben op de toekomst van de Europese Unie als geheel. Het is te hopen dat in deze laatste maand het debat nog eens flink zal opvlammen en dat dit de Welsh, Schotse en Engelse pro-EU stemmers zal motiveren ook hun stem te laten horen.
Verder lezen:
http://whatukthinks.org/eu/wp-content/uploads/2015/10/Analysis-paper-1-Britain-divided.pdf
http://www.swansea.gov.uk/europe
http://www.walesonline.co.uk/news/politics/part-rural-wales-most-pro-10967427
https://yougov.co.uk/yougov-8545/
http://www.bbc.co.uk/guides/zq6f2p3
http://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/14/boris-johnson-the-eu-wants-a-superstate-just-as-hitler-did/ (!)
http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/eu-referendum-brexit-would-spark-constitutional-crisis-for-uk-warns-welsh-first-minister-carwyn-a6939786.html
http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/scotland-and-wales-form-own-country-if-uk-votes-brexit-leave-eu-a6962431.html
http://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/10/eu-to-launch-kettle-and-toaster-crackdown-after-brexit-vote2/
Carmen Nelissen is op dit moment derdejaars bachelorstudente aan de Universiteit Utrecht. Hier houdt zij zich voornamelijk bezig met recente, Europese geschiedenis, een thema dat ook het onderwerp vormde van haar thesis afgelopen half jaar. Na het schrijven van haar scriptie is ze naar Swansea, Wales, gegaan om hier in het kader van een Erasmus Exchange vakken te volgen. Voor Jonge Historici zal zij dit half jaar verslag doen vanuit de Welshe Valleys.
